“Παραμελημένοι ασθενείς με καρκίνο, αποφάσεις που επιτείνουν τα προβλήματα” – Μιλά στο libre ο Γ. Καπετανάκης, Γραμματέας ΕΛΛΟΚ

Με αφορμή την ολοκλήρωση του 6^ου Ετήσιου Συνεδρίου της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), το οποίο είχε θέμα: «Καρκίνος: Στο κατώφλι μίας νέας εποχής» και πραγματοποιήθηκε από τις 3 έως τις 5 Φεβρουαρίου 2022, κοντά στην αφιερωματική Παγκόσμια Ημέρα Καρκίνου που είναι η 4^η Φεβρουαρίου, ο Γραμματέας του ΔΣ της Ομοσπονδίας κ. Γιώργος Καπετανάκης μίλησε στο libre, για όλες τις αλλαγές και τις επιπτώσεις που έφερε η διετία της πανδημίας στον τομέα της ογκολογίας, καθώς και για τις προοπτικές που διαφαίνονται στον τομέα.

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Είναι γεγονός ότι, κατά τη διάρκεια της διετούς πανδημίας, οι ογκολογικοί ασθενείς έμειναν παραμελημένοι, πέρασαν αναγκαστικά σε δεύτερη μοίρα και ως προς τις προληπτικές εξετάσεις και ως προς την πρόσβαση στις δομές υγείας και ως προς την τακτική βάση που έκαναν τις θεραπείες τους. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίστηκε και στις νέες διαγνώσεις, καθώς ατόνησε ο προληπτικός έλεγχος και στο γενικό πληθυσμό.  Ρωτήσαμε τον κ. Καπετανάκη αν διαπιστώθηκε στο συνέδριο ότι και η έρευνα για την ογκολογία έμεινε πίσω.

«Καταρχάς, συμφωνώ απόλυτα! Πράγματι, έμειναν παραμελημένοι οι ογκολογικοί ασθενείς δύο χρόνια με την πανδημία και δεν αποτέλεσαν προτεραιότητα του συστήματος υγείας και μάλιστα κατά διαστήματα λαμβάνονταν αποφάσεις οι οποίες όχι μόνο δεν διευκόλυναν αλλά δυσκόλευαν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονταν τα προβλήματα που υπάρχουν, τα οποία είναι και πολυσύνθετα και χρήζουν διεπιστημονικής αντιμετώπισης. Για αυτό κάναμε και δύο έρευνες -μία το 2020 και μία το 2021- τα αποτελέσματα των οποίων δείχνουν καθαρά όλα αυτά καθώς και την πολύ σοβαρή οικονομική επιβάρυνση. Όλο αυτό το διάστημα, μεγάλος αριθμός ασθενών στράφηκε στον ιδιωτικό τομέα, για να καταφέρει να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του, το οποίο σημαίνει μεγάλη επιβάρυνση. Και για αυτούς που μπορούσαν όλα καλά, για αυτούς που δεν το άντεχαν οικονομικά υπήρξαν σοβαρές επιπτώσεις.

Για την έρευνα, το 2022 θα είναι ένα κομβικό έτος. Πέρσι, ξεκίνησε και ανακοινώθηκε από την ευρωπαϊκή επιτροπή και την ευρωπαία επίτροπο υγείας το Europe’s Beating Cancer Plan, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα κατά του καρκίνου, ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο για την ολιστική προσέγγιση στην αντιμετώπιση του καρκίνου, με χρονικό πλαίσιο επταετίας. Ήδη, ξεκίνησε η εφαρμογή του ξεκίνησε και των διαφόρων προγραμμάτων που το συνοδεύουν και έχουν να κάνουν με χρηματοδότηση κυρίως της έρευνας και της τεχνολογίας πάνω στον καρκίνο.
Για να έχει επιτυχία αυτό το πρόγραμμα και να μπορέσει να φέρει αποτελέσματα θα πρέπει να υπάρξει πολιτική δέσμευση για την εφαρμογή του από τις χώρες, από τα κράτη-μέλη, ότι θέλουν να καταπολεμήσουν τον καρκίνο, ότι εφαρμόζουν τις συστάσεις και ότι συμμετέχουν στα έργα, στις δράσεις και τις πρωτοβουλίες.
Αυτό ήταν σε έλλειψη τη χρονιά που πέρασε. Υπήρξαν αρκετές προτάσεις από ερευνητικούς φορείς (να σημειώσουμε ότι οι προτάσεις αυτές πρέπει να είναι κοινές, δηλαδή συμμετέχουν και φορείς της Πολιτείας και ερευνητικοί και επιστημονικοί φορείς, και είναι προαπαιτούμενο να συμμετέχουν και οι ίδιοι οι ασθενείς). Ωστόσο, το ευρωπαϊκό περιβάλλον είναι πολύ ανταγωνιστικό και για να μπορέσει να έχει επιτυχία η χώρα και να μπορέσει να απορροφήσει πόρους θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός και θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα από την πολιτεία, πράγμα το οποίο δε συνέβη σε ικανοποιητικό βαθμό το 2021.
Αυτό, λοιπόν, ήταν πρωταρχικός στόχος του συνεδρίου μας να αναδείξουν αυτή την ανάγκη. Διότι, για να φτάσουμε να ικανοποιείται η πιο βασική ανάγκη του ασθενή με καρκίνο που θέλει να κάνει τη θεραπεία του, να βρει το φάρμακό του, πρέπει να ξεκινήσουμε από μία άκρη. Δυστυχώς, στην Ελλάδα, ξεκινάμε όταν ήδη έχει προκληθεί ένα πρόβλημα και πρέπει να το λύσουμε. Για παράδειγμα, όταν υπάρξει έλλειψη σε φάρμακα, τότε ψάχνουμε να δούμε πώς θα βρούμε λεφτά, όταν υπάρξει έλλειψη σε γιατρούς, τότε ψάχνουμε να βρούμε λύση για να καλυφθούν τα κενά. Αυτός ο φαύλος κύκλος υπάρχει γιατί δεν γίνεται σχεδιασμός από την αρχή.  Δεν εφαρμόζεται Εθνικό σχέδιο δράσης για τον καρκίνο. Και το σπουδαιότερο, ενώ υπάρχει ανάλογη κατεύθυνση και εστίαση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η δημιουργίας ενός δικτύου Κέντρων Καρκίνου για όλη την Ευρώπη, εμείς δεν έχουμε ακόμα Εθνικό Μητρώο Νεοπλασιών! Δεν γνωρίζουμε τα δεδομένα της χώρας μας και παίρνουμε στατιστικά από τις γειτονικές χώρες (όπως η Τουρκία) για να υπολογίσουμε περίπου τι γίνεται στην Ελλάδα(!), πράγμα το οποίο είναι ανεπίτρεπτο, ειδικά σήμερα με τις δυνατότητες που δίνει η ψηφιακή τεχνολογία…».

·         Κι όμως, η ψηφιοποίηση μπορούμε να πούμε ότι είναι το μόνο θετικό που βγήκε από την πανδημία, καθώς η ανάγκη μας έκανε να προχωρήσουμε και τώρα θα την αξιοποιήσουμε για θετικό σκοπό.

«Πράγματι, ίσως, το μόνο θετικό που μας έμεινε από την πανδημία είναι ότι είχαμε μία έμφαση στην ψηφιοποίηση ορισμένων υπηρεσιών, και αυτό δείχνει μία καλή κατεύθυνση.

Αν μπορούμε να εξάγουμε ένα θετικό συμπέρασμα από το συνέδριό μας ήταν η τοποθέτηση του γενικού γραμματέα υπηρεσιών Υγείας, κ. Ιωάννη Κωτσιόπουλου, ο οποίος παρουσίασε ένα σχέδιο που αφορά την ψηφιοποίηση και τον καρκίνο με συγκεκριμένο μπάτζετ, το οποίο ελπίζουμε να έχει εφαρμογή. Θα πρέπει να καλύψουμε σαν χώρα τα κενά που άφησε η πανδημία αφενός και αφετέρου, να μπορέσει η πολιτεία να ηγηθεί έτσι ώστε να αποτελέσουμε όλοι μαζί μία ομάδα δράσης, ένα task force, που θα αντικατοπτρίζει το σχέδιο της ΕΕ για τον καρκίνο, πάντα υπό την αιγίδα και την υποστήριξη της πολιτείας και των συναρμόδιων φορέων».

·         Υπάρχει κάποια έρευνα που –έστω και αν δεν έχει ολοκληρωθεί– δείχνει σε τι βαθμό επηρεάστηκαν αρνητικά οι ογκολογικοί ασθενείς και η πρόληψη για τον καρκίνο, στην Ελλάδα, αυτά τα δύο χρόνια της πανδημίας;

«Στη χώρα μας, δε γνωρίζω να έχει γίνει κάτι τέτοιο. Κάποια αποτελέσματα ερευνών που έγιναν στην Αγγλία έδειξαν ότι υπήρχαν σοβαρές καθυστερήσεις έως και 50% στις νέες διαγνώσεις. Αυτό είναι καταλυτικό επειδή σημαίνει ότι το επόμενο διάστημα αναμένεται να έχουμε ασθενείς με καρκίνο σε προχωρημένο στάδιο και επίσης να έχουμε ασθενείς με παραμελημένους καρκίνους. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που αν δεν το συνειδητοποιήσουμε και δεν το αντιμετωπίσουμε άμεσα, θα οδηγηθούμε σε μία νέα μορφή πανδημίας!».

·         Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε, κλείνοντας, κάτι αισιόδοξο που ανακοινώθηκε στο συνέδριο;«Στο συνέδριο, θίξαμε διάφορα θέματα, όπως η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και η ασφάλεια των ασθενών. Είναι ένας πολύ σοβαρός τομέας και η αλήθεια είναι -και αυτό πρέπει να ειπωθεί- ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας γίνανε σοβαρές εκπτώσεις στην ποιότητα υπηρεσιών και στην ασφάλεια των ασθενών, από όλες τις οπτικές. Για τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις και τη μικροβιακή αντοχή, είχαμε την τιμή να έχουμε μαζί μας στο συνέδριο την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας ΕΚΠΑ, Δάφνη Καϊτελίδου, Πρόεδρο του Οργανισμού για τη Διασφάλιση της Ποιότητας των Υπηρεσιών Υγείας (ΟΔΙΠΥ), η οποία μας μίλησε για την εθνική στρατηγική για την ποιότητα υπηρεσιών. Στον τομέα αυτό, τα πράγματα αρχίζουν να μπαίνουν σε ένα δρόμο και φαίνεται ότι γίνεται εξαιρετική δουλειά σε αυτό τον νέο οργανισμό.  Τα αποτελέσματα θα φανούν, ίσως, αρκετά αργότερα γιατί θέλει διαρκή και συνεχή δουλειά και εκπαίδευση όλη αυτή η προσπάθεια, αλλά είμαστε αισιόδοξοι».