Ανάλυση: Τα ερωτηματικά για τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στη Βουλή

Η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να καταψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ την ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία ήταν γνωστό εξ΄αρχής πως θα μπορούσε να εξηγηθεί μάλλον δύσκολα δεδομένου ότι έχει αρκούντως και δικαιολογημένα προβληθεί κατά την πρώτη διετία της διακυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη η συναινετική στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στα εθνικά θέματα. Άλλωστε, είτε έχει υπερψηφίσει, είτε προτίμησε το “παρών” σε όλα τα σχετικά θέματα που έφτασαν στη Βουλή (ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, οριοθέτηση με Ιταλία κ.ά).

του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Αυτή τη φορά ήταν προσωπική απόφαση του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να μετακινηθεί στο “όχι” εν μέσω του επικοινωνιακού κατακλυσμού για την “ιστορική συμφωνία” που ενισχύει την αποτροπή και το status της χώρας έχοντας δίπλα της “την μόνη πυρηνική δύναμη της Ευρώπης”. Η κοινή γνώμη διάκειται διαχρονικά υπέρ των Γάλλων, δεν υπάρχουν, δηλαδή, στερεότυπα και σύνδρομα όπως συμβαίνει με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία, ως εκ τούτου η στάση της Κουμουνδούρου ήταν μία δύσκολη επιλογή.

Για τον πρόσθετο λόγο, μάλιστα, πως, παρά το “συμπαγές” της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στη Βουλή (191-109), οι πληροφορίες έφεραν αρκετά κορυφαία στελέχη να έχουν από ενστάσεις και επιφυλάξεις έως αντίθετη άποψη. Δεν είναι τυχαίο πως στο σημερινό πρωτοσέλιδο της φίλα προσκείμενης στην Κουμουνδούρου “Εφημερίδας των Συντακτών” το θέμα της χθεσινής ψηφοφορίας καταλαμβάνει εντελώς ουδέτερα μία μικρή θέση στο κάτω αριστερά μέρος της πρώτης σελίδας, ενώ στην “Αυγή” είναι το βασικό θέμα.

Βεβαίως, η ρητορική δεινότητα του Αλέξη Τσίπρα “έσωσε” επικοινωνιακά την κατάσταση κατά την αντιπαράθεση με τον πρωθυπουργό στη Βουλή. Όμως, στο “δια ταύτα” η απορία για τον τρόπο που χειρίστηκε το συγκεκριμένο θέμα η αξιωματική αντιπολίτευση παραμένει.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ -προκαλούμενος και από τον Κυριάκο Μητσοτάκη– δήλωσε πως όταν σχηματιστεί προοδευτική κυβέρνηση με κορμό το κόμμα του θα την τροποποιήσει. Δεν είπε πως θα την καταργήσει (προφανώς υιοθετώντας την ανάγκη σεβασμού των διακρατικών συμφωνιών τέτοιου μεγέθους) αλλά θα την τροποποιήσει.

Το ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι γιατί δεσμεύτηκε να την τροποποιήσει μόνο ως προς το άρθρο 18 (ι) -ήτοι την πιθανή εμπλοκή ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στη ζώνη του Σαχέλ όπου δραστηριοποιείται η Γαλλία και μάλιστα με μεγάλες απώλειες- και όχι και ως προς το άρθρο 2 που αφορά στον όρο “επικράτεια” που προστατεύουν οι μέριμνες της συμφωνίας.

Ενώ ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε το λογικό ερώτημα σχετικά με το εάν υπό τις προβλέψεις της συμφωνίας η Γαλλία θα εμπλεκόταν ή όχι στο πλευρό της Ελλάδας σε μια καθόλου υποθετική περίπτωση επανάληψης της τουρκικής επιθετικότητας όπως το “θερμό” καλοκαίρι του 2020 (Oruc Reis), απέφυγε να δεσμευτεί πως θα ζητήσει την τροποποίηση και του άρθρου 2 ώστε η γαλλική συνδρομή να επεκταθεί και στις θαλάσσιες ζώνες κυριαρχικών δικαιωμάτων πέραν των 6 μιλίων. Είναι δεδομένο πως εφόσον η Τουρκία εντείνει τις προκλήσεις της επιχειρησιακά, το θέατρο μιας τέτοιας παρέμβασης θα είναι εκείνες οι περιοχές που περιλαμβάνονται στην ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία και κατά την Άγκυρα είναι τμήμα του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνου. Τις οποίες-να μην το ξεχνούμε- οι σύμμαχοι (ΕΕ, ΗΠΑ) έχουν χαρακτηρίσει “διαφιλονικούμενες περιοχές”.

Το σημείο αυτό προδίδει αμηχανία. Θα μπορούσε ίσως να εξηγηθεί με την πρόθεση επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια ανατολικά της Κρήτης, όμως και πάλι η απουσία αναφοράς -ως προς την τροποποίηση της συμφωνίας- στο άρθρο 2 άφησε κενά στη γενικότερη στάση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στη Βουλή. Κι ακόμα περισσότερο επειδή ο ίδιος είχε προτάξει εδώ και πολύ καιρό την ανάγκη μιας τέτοιας ελληνογαλλικής αμυντικής συμφωνίας.

Πέραν του στενού κομματικού ακροατηρίου, δε, η δέσμευση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τροποποίηση της συμφωνίας ανακαλεί στη μνήμη την κατηγορηματικότητα με την οποία ο πρωθυπουργός ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δήλωνε πως θα αλλάξει την Συμφωνία των Πρεσπών. Η συνέχεια είναι γνωστή.

Ο Αλέξης Τσίπρας πρόταξε -όπως λένε συνεργάτες του- την αξιακή για τον ίδιο διάσταση της συμφωνίας όσον αφορά την κούρσα εξοπλισμών, κάτι αναμφίβολα δυσβάστακτο για μια υπερχρεωμένη χώρα και πιθανώς υπονομευτικό για την οικονομία. Είναι, όμως, αλήθεια πως το κλίμα που έχει καλλιεργηθεί στην κοινή γνώμη και η επιθετικότητα της Τουρκίας έχουν καταστήσει –δυστυχώς– “λογικό” αυτό τον σκληρό ανταγωνισμό εξοπλισμών.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μπορεί να προσδοκά να δικαιωθεί στο μέλλον, όταν πιθανώς η Γαλλία θα αναζητήσει “παραθυράκια” στη συμφωνία για να μην ενεργοποιηθεί στο πλευρό της Ελλάδας κατά τον τρόπο που καλλιεργήθηκε ως προσδοκία. Ή εάν ζητηθεί σύντομα η παρουσία ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στο Σαχέλ. Στον στενό πολιτικό και επικοινωνιακό “χωροχρόνο”, όμως, τα κενά και οι απορίες σχετικά με τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ παραμένουν.

Το “παρών”, λένε αρκετοί στην Κουμουνδούρου, ίσως ήταν καλύτερη λύση. Οι “γκρίζες ζώνες” της συμφωνίας βεβαίως υπάρχουν και η γεωπολιτική των συμφερόντων μπορεί να διαψεύσει στο μέλλον τον καλλιεργούμενο “εθνικό ενθουσιασμό”. Το μέλλον θα δείξει. Όπως έλεγε, άλλωστε, ο Λόρδος Πάλμερστον “δεν υπάρχουν μόνιμοι εχθροί και φίλοι, μόνο μόνιμα συμφέροντα” και η γαλλική διπλωματία έχει αποδείξει -και σε ότι μας αφορά- πως σέβεται περισσότερο από εμάς αυτή τη ρήση του παλαιού Βρετανού πολιτικού που προήγαγε στην εποχή του το δόγμα της υπερηγεμονίας.