Μan και Explain: «mansplaining» – Ο σκληρός και υποτιμητικός όρος με τον οποίο αντέδρασε η Γεννηματά κατά Μητσοτάκη (vid)

Tο «mansplaining», προκύπτει από τις λέξεις Μan και Explain και εκτιμάται ότι είναι ένα όρος που άρχισε να χρησιμοποιείται περίπου το 2010. Για κάποιους η λέξη μπορεί να παλιά, όμως μπορεί κάποιοι να την άκουσαν για πρώτη φορά στην ομιλία της Φώφης Γεννηματά στη Βουλή, η οποία εγκάλεσε, χρησιμοποιώντας αυτόν τον όρο, τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Το mansplaining περιγράφει έναν άνδρα που εξηγεί κάτι -ειδικά προς μία γυναίκα- χωρίς να υπάρχει λόγος, με ύφος υπεροπτικής συγκατάβασης ή αλαζονικό και διάθεση πατροναρίσματος.

Πολλές φορές, μάλιστα, αυτός που εξηγεί γνωρίζει λιγότερα για το θέμα από τον… συνομιλητή του! Τον πρώτο καιρό που άρχισε να χρησιμοποιείται ο όρος ήταν κυρίως για να δηλώσει αυτού του είδους τη συμπεριφορά από έναν άντρα σε μία γυναίκα.

Πλέον όμως χρησιμοποιείται ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας του συνομιλητή.

Επιρρεπείς στο mansplaining είναι φυσικά οι πολιτικοί, το έχουν κάνει όμως οι περισσότεροι άνδρες – αν όχι όλοι.

Δημοσίευμα του BBC έχει μάλιστα συντάξει και ένα διάγραμμα… αυτοδιάγνωσης πιθανού mansplaining, το οποίο παρατίθεται κατωτέρω.

Η Λίλι Ρόθμαν του αμερικανικού περιοδικού «The Atlantic» ορίζει το mansplaining ως «το να εξηγείς χωρίς επίγνωση του γεγονότος ότι ο δέκτης της εξήγησης γνωρίζει περισσότερα από τον εξηγητή, ο οποίος συχνά συμβαίνει να είναι άνδρας, απευθυνόμενος σε γυναίκα».

Η συγγραφέας και δοκιμιογράφος Ρεμπέκα Σόλνιτ αποδίδει το φαινόμενο σε ένα συνδυασμό «υπέρμετρης αυτοπεποίθησης και αμάθειας».

Ο όρος, φυσικά, έχει υποτιμητική σημασία.

Ένα τρανταχτό παράδειγμα mansplaining από την πρόσφατη ποπ ιστορία ήταν όταν παίκτης του «Game of Love» εξηγούσε με αυτοπεποίθηση σε συμπαίκτριά του τι σημαίνει «ερήμην», μια λέξη που ο ίδιος χρησιμοποίησε εξ αρχής.

Όπως φάνηκε, στη συνέχεια, η εξήγησή του ήταν εντελώς λάθος και δεν έβγαζε νόημα ούτε αυτό που είχε λανθασμένα καταλάβει ότι σημαίνει η λέξη. Παρόλο λοιπόν που δεν έβρισκε καν τα λόγια, συνέχισε να εξηγεί με την ίδια σιγουριά και ύφος και, μάλιστα, διδακτικό!

Το mansplaining, λοιπόν, είναι ένας συνδυασμός ελλιπούς γνώσης και υπερβολικής αυτοπεποίθησης, καθώς και μιας αντίληψης ότι ο συνομιλητής γνωρίζει και καταλαβαίνει λιγότερα από ό,τι αυτός που εξηγεί.

Ο όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 2008 από την συγγραφέα Ρεμπέκα Σόλνιτ και δεν είναι τυχαίο που καθιερώθηκε τόσο εύκολα, αφού ήταν χιλιάδες οι γυναίκες που μπόρεσαν να ταυτιστούν.

«Κάποια στιγμή ένας άνδρας προσπάθησε να μου εξηγήσει ένα άρθρο. Ένα άρθρο που είχα γράψει εγώ η ίδια», έγραφε το 2017 στο twitter η δημοσιογράφος Olivia Nuzzi και από κάτω δεκάδες γυναίκες μοιράστηκαν ανάλογες εμπειρίες τους.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα mansplaining συνέβη στο World Science Festival του 2017, όπου είχαν μαζευτεί τα πιο λαμπρά μυαλά των επιστημών.

Εκεί, η θεωρητική φυσικός, Veronika Hubeny, συμμετείχε σε πάνελ, όπου υπήρχαν μόνο άνδρες συνάδελφοί της. Ο συντονιστής του πάνελ, Jim Holt, άφηνε τους άνδρες επιστήμονες να ολοκληρώσουν τα όσα είχαν να πουν, αλλά δεν έκανε το ίδιο και με την Hubeny.

Μάλιστα, ο Holt απηύθυνε ερώτηση στην Hubeny, η οποία αφορούσε τις θεωρίες που εκείνη μελετούσε και, αντί να την αφήσει να απαντήσει, απάντησε… ο ίδιος!

Ο Holt εξήγησε τις θεωρίες, πάνω στις οποίες έχει αφιερώσει όλη της την καριέρα η Veronika Hubeny, λες και η ίδια δεν βρισκόταν μπροστά του. Χρειάστηκε μάλιστα, να επέμβει μια γυναίκα από το κοινό, για να του πει επιτέλους να σταματήσει.

Το απόσπασμα από την δευτερολογία της κ. Γεννηματά στη Βουλή:

Φαίνεται ότι ο κ. Μητσοτάκης ενοχλείται από τα τεκμηριωμένη κριτική και την αποδόμηση με συγκεκριμένα  στοιχεία και γι’ αυτό επέλεξε να αποχωρήσει πριν από τη δευτερολογία μου και μάλιστα υπέπεσε σε ατόπημα προσπαθώντας να υποτιμήσει αυτά που είπα. Προσπαθώντας να πει ότι δεν καταλαβαίνω και ως άνδρας οφείλει να εξηγήσει στη γυναίκα αυτά που δεν καταλαβαίνει.

Οφείλει να σέβεται. Είναι προφανές πως όταν αισθάνεται ότι στριμώχνεται χάνει την αστική του ευγένεια. Αυτό που έκανε λέγεται mansplaining και θα πρέπει να το κατανοήσει και με την πρώτη ευκαιρία να ζητήσει συγνώμη. Γιατί ξέρω  καλά πως λειτουργούν τα αεροπλάνα και πως γίνεται ο καθαρισμός των δασών. Έχω εμπειρία από την αυτοδιοίκηση επί σειρά ετών στην πολιτική προστασία και με σημαντικά αποτελέσματα για την πορεία των πραγμάτων, τουλάχιστον στην Αττική στο κομμάτι της υπερνομαρχίας, που με αφορούσε.  Είναι προφανές ότι αυτό που ρώτησα για τα αεροπλάνα είναι πόσα επιχειρούσαν σε κάθε πυρκαγιά και ποιος έπαιρνε την απόφαση για το πώς θα κατανεμηθούν τα αεροπλάνα. Ποιος πήρε τα αεροπλάνα από την Εύβοια και ποιος έπαιρνε τις τελικές αποφάσεις από το κέντρο επιχειρήσεων.

Είναι προφανές ότι δεν έχει να μου δώσει απαντήσεις ή μάλλον είναι δύσκολες οι απαντήσεις που πρέπει να μου δώσει και γι’ αυτό κατέφυγε στο συγκεκριμένο ατόπημα. Γιατί δεν ήθελε να δώσει την απάντηση, που δείχνει ποιος έχει την ευθύνη και ποιος πρέπει να την αναλάβει. Ευθύνη έχει συνολικά η Κυβέρνηση. Και αν πράγματι έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους, όπως μας είπε ο Πρωθυπουργός τότε εκ του αποτελέσματος η κυβέρνηση είναι κατώτερη των περιστάσεων και των αναγκών της κοινωνίας. Και για την αναφορά ότι ζητούν οι πολίτες ένα ελικόπτερο πάνω από το σπίτι τους την ώρα της φωτιάς,  με τον αλαζονικό τρόπο που ειπώθηκε, δείχνει πόσο μακριά είναι από την πραγματικότητα και από το πώς ο κόσμος νιώθει. Ο κόσμος προσπαθούσε να σώσει τα σπίτια του και εκλιπαρούσε για βοήθεια  και δεν την έβρισκαν πουθενά. Τα λιγοστά πυροσβεστικά οχήματα έφευγαν λέγοντας να εκκενώσουν το χώρο αυτή είναι η εντολή, φύγετε δεν μπορούμε να βοηθήσουμε. Αυτό είπε ο Περιφερειάρχης και τον έβαλαν στη συνέχεια να ανασκευάσει.

Υπάρχουν πολλές καταγγελίες σε όλες τις περιοχές. Πρέπει να σας πω ότι οι ίδιοι οι Πυροσβέστες έλεγαν ότι χρειάζονταν στην Εύβοια για το μέγεθος της φωτιάς 200 πυροσβεστικά και δεν διέθεταν ούτε 22. Από την ώρα που έφυγαν τα αεροπλάνα καταστράφηκαν επτά οικισμοί. Κανένας δεν θα αναλάβει αυτή την ευθύνη και μιλάτε ειρωνικά ότι ο καθένας θέλει ένα ελικόπτερο πάνω από το σπίτι του  όταν υπάρχει τέτοιο μέγεθος καταστροφής.

Περίμενα συγγνώμη ειλικρινή, αλλά είναι φανερό ότι η συγνώμη είναι προσχηματική.  Δεν υπάρχει κανένα επιτελικό κράτος της Νέας Δημοκρατίας. Στο Μαξίμου υπάρχει μία ανώνυμη εταιρεία, που ασχολείται μόνο με επιχειρηματικά συμφέροντα και μάλιστα λίγων και ισχυρών. Και φάνηκε αυτό και μετά όπως χειρίστηκαν το θέμα της Τράπεζας Πειραιώς και με τα Ελληνικά Πετρέλαια και πώς χειρίστηκαν τα κολέγια σε βάρος των δημόσιων πανεπιστημίων και πώς χειρίζονται τα θέματα των ΑΠΕ μόνο για τους μεγάλους και ισχυρούς και πώς χειρίζονται το θέμα του εργασιακού και ασφαλιστικού.