Η Αϊτή ζητά από ΟΗΕ και ΗΠΑ υποστήριξη για να διαχειριστεί το χάος

Η Αϊτή ζήτησε από την Ουάσινγκτον και τα Ηνωμένα Έθνη στρατεύματα για να διασφαλίσουν τα λιμάνια, το αεροδρόμιο και άλλους στρατηγικούς χώρους μετά τη δολοφονία του προέδρου Γιοβενέλ Μόιζ που διεύρυνε το κενό εξουσίας στο έθνος της Καραϊβικής που πλήττεται από την κρίση, δήλωσε αξιωματούχος την Παρασκευή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη πει ότι θα στείλουν το FBI και άλλους πράκτορες στο Port-au-Prince, δύο ημέρες μετά τον πυροβολισμό του Moise στο σπίτι του.

Μετά τη δολοφονία «σκεφτήκαμε ότι οι μισθοφόροι θα μπορούσαν να καταστρέψουν κάποια υποδομή για να δημιουργήσουν χάος … Κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ και τον ΟΗΕ κάναμε αυτό το αίτημα», δήλωσε ο υπουργός εκλογών της μικρής χώρας της Καραΐβικής, Μαθίας Πιέρ στο AFP.

Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών και το Πεντάγωνο επιβεβαίωσαν ότι έλαβαν αίτημα για «ασφάλεια και ερευνητική βοήθεια» και δήλωσαν ότι αξιωματούχοι παραμένουν σε επαφή με το Port-au-Prince, αλλά δεν διευκρίνισαν εάν θα αποσταλούν στρατιωτικές δυνάμεις.

Ο ΟΗΕ δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό. 

Διπλωματική πηγή των Ηνωμένων Εθνών ωστόσο, είχε δηλώσει νωρίτερα ότι έπρεπε να γίνει ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας όπως ζήτησαν οι Αϊτινοί.

Η Ουάσιγκτον είχε ήδη δηλώσει την προθυμία της να βοηθήσει την έρευνα της Αϊτής, και η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκη πρόσθεσε την Παρασκευή ότι ανώτεροι αξιωματούχοι του FBI, όπως και άλλοι κυβερνητικοί απεσταλμένοι, θα κατευθυνθούν προς την Καραϊβική το συντομότερο δυνατό.

Η εξέλιξη ήρθε καθώς οι ερωτήσεις στρέφονταν σχετικά με το ποιος θα μπορούσε να είχε διατάξει την δολοφονία του Προ[εδρου της Αΐτής, με τα περισσότερα μέλη της ομάδας εκτελεστών Κολομβιανών και Αμερικανών, να είναι νεκροί ή υπό κράτηση, και κανένα σαφές κίνητρο να έχει δημοσιοποιηθεί μέχρι τώρα.

Εν μέσω της γενικότερης πολιτικής αστάθειας που έχει προκληθεί στην Αΐτή, τρεις θεωρούνται πιθανοί ηγέτες του έθνους των 11 εκατομμυρίων ανθρώπων, που περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους του, είναι κάτω των 20 ετών, ενώ δεν υπάρχει κοινοβούλιο.

Μετά από ημέρες παράλυσης στην πρωτεύουσα, το Port-au-Prince είδε τη δειλή επιστροφή των ανθρώπων στους δρόμους, τα καταστήματα άνοιξαν και απανενεργοποιήθηκαν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς την Παρασκευή το πρωί, αλλά υπό καθεστών έντονης ανασφάλειας πολιτών και εργαζόμενων.

Οι άνθρωποι πήγαιναν να προμηθευτούν βασικά είδη ανάγκης από σούπερ μάρκετ, ενώ μεγάλες ουρές παρατηρήθηκαν στις αγορές προπανίου για μαγείρεμα εν αναμονή περισσότερης αστάθειας.

“Δεν ξέρω τι θα συμβεί αύριο ή μεθαύριο … Ετοιμάζομαι για κακές μέρες μπροστά”, δήλωσε ο κάτοικος του Port-au-Prince Marjory στο AFP, καθώς αυτή και ο σύζυγός της εφοδιάζονταν με προμήθειες από ένα κατάστημα.

Η βία των συμμοριών, που εκδηλώθηκε στην πρώην γαλλική αποικία, άρχισε και πάλι την Παρασκευή, με συγκρούσεις μεταξύ ομάδων που παραλύουν μια μεγάλη εθνική οδό.

Το αεροδρόμιο της πόλης, κλειστό μετά την επίθεση, φαίνεται να έχει ανοίξει ξανά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Flightradar.

Δολοφόνοι συμβάσεων;

Καθώς εξελίχθηκε το σοκ της δολοφονίας, πολλοί στη φτωχότερη χώρα της Αμερικής απαιτούσαν απαντήσεις.

«Οι ξένοι ήρθαν στη χώρα για να διαπράξουν αυτό το έγκλημα. Εμείς, οι Αϊτινοί, είμαστε τρομαγμένοι », δήλωσε κάτοικος της πρωτεύουσας στο AFP.

«Πρέπει να ξέρουμε ποιος είναι πίσω από αυτό», πρόσθεσε.

Η αστυνομία ανέφερε ότι μια 28μελή ομάδα κρούσης Κολομβιανών και Αμερικανών είχε πραγματοποιήσει την επίθεση, αλλά ότι εξακολουθούσαν να αναζητούν τους πρωταγωνιστές της.

Η ομάδα ασφαλείας του Moise βρέθηκε στη δύσκολη θέση να κληθεί ενώπιον των δικαστηρίων για να δώσει εξηγήσεις, ενω΄οι φήμες για συμμετοχή μελών της ομάδας ασφαλείας του Προέδρου της Αΐτής στη δολοφονία, αυξάνει τη σύγχυση και την ανησυχία.

«Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Jovenel Moise, δολοφονήθηκε από τους πράκτορες ασφαλείας του», δήλωσε ο πρώην γερουσιαστής της Αϊτής Steven Benoit στο ραδιόφωνο Magik9 την Παρασκευή.

«Δεν είναι οι Κολομβιανοί που τον σκότωσαν. Συνάφθηκαν από το κράτος της Αϊτής. “

Πολιτικό χάος

Μία από τις τελευταίες ενέργειες του Moise ως πρόεδρος τη Δευτέρα ήταν ο διορισμός νέου πρωθυπουργού, Ariel Henry ο οποίος όμως, δεν είχε αναλάβει καθήκοντα όταν σκοτώθηκε ο Moise.

Λίγες ώρες μετά τη δολοφονία, ο προκάτοχος του Χένρι Κλόουν Τζόζεφ είπε ότι ήταν υπεύθυνος.

Η αντιπολίτευση κατηγόρησε τον Τζόζεφ για αρπαγή εξουσίας, ενώ τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν ότι είχε εξουσία επειδή ο Χένρι δεν είχε ορκιστεί.

Αργά την Παρασκευή, μια τρίτη επιλογή αποσύρθηκε.

Σε μια προσπάθεια να βγει από αυτό που αποκαλούσε «θεσμικό και πολιτικό κενό», η Γερουσία ψήφισε ένα ψήφισμα για να οριστεί ο γερουσιαστής Τζόζεφ Λάμπερτ προσωρινός πρόεδρος.

Αλλά η ανακοίνωση δεν είναι δεσμευτική, αν και έχει κάποια υποστήριξη μεταξύ πολιτικών της αντιπολίτευσης, δεν υπάρχουν αρκετοί γερουσιαστές επί του παρόντος για να ψηφίσουν νόμιμα το ψήφισμα.

Η Αϊτή ήταν ήδη στη μέση μιας θεσμικής κρίσης πριν από τη δολοφονία.

Ο Moise δεν είχε διοργανώσει εκλογές από τότε που ανέλαβε την εξουσία στις αρχές του 2017 και η χώρα δεν είχε κοινοβούλιο από τον Ιανουάριο του 2020. Ο Moise κυβερνούσε με διατάγματα.

Μερικοί φερόμενοι ως μέλη της ομάδας κρούσης, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών, συνελήφθησαν. Τρεις έχουν σκοτωθεί και τουλάχιστον πέντε διαφεύγουν της σύλληψης, ανέφεραν οι αξιωματικοί εχθές, Παρασκευή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι γνωρίζουν για τη σύλληψη πολιτών των ΗΠΑ, αλλά αρνήθηκαν περαιτέρω σχόλια.

Η Κολομβία δήλωσε την Παρασκευή ότι οι 17 πρώην στρατιώτες της Κολομβίας πιστεύεται ότι είχαν εμπλακεί και ότι θα συνεργαστεί για την έρευνα.

Με πληροφορίες: AFP, France24, Reuters, PBS