Έρευνα: Τα εμβόλια Pfizer και Moderna είναι πιθανό να επιτυγχάνουν διαρκή ανοσία

Τα mRNA εμβόλια, των Pfizer/BioNTech και Moderna προσφέρουν μακράς διάρκειας προστασία έναντι του κοροναϊού και της λοίμωξης που αυτός προκαλεί. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μελέτη, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Nature. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν ήδη εμβολιαστεί, με όποιο εκ των δύο mRNA εμβολίων, ενδεχομένως να μην χρειαστεί να κάνουν υπενθυμιστική δόση για αρκετά χρόνια.

«Είναι καλό σημάδι για το πόσο διαρκεί η ανοσία μετά τον εμβολιασμό» σχολίασε στους New York Times o Άλι Έλιμπιντι, ανοσολόγος του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λιούις και επικεφαλής της μελέτης.

• Τα ευρήματα ενισχύουν την άποψη ότι οι περισσότεροι λήπτες των εμβολίων mRNA δεν θα χρειαστούν ενισχυτική τρίτη δόση, εκτός αν εμφανιστούν στο μέλλον πιο ανθεκτικές μεταλλάξεις. Η μελέτη υποδεικνύει επίσης ότι όσοι νόσησαν από Covid-19 και μετά εμβολιάστηκαν είναι ακόμα καλύτερα προστατευμένοι και μπορεί να μην χρειαστούν ενισχυτική δόση, όσο κι αν μεταλλαχθεί ο ιός.

Όσον αφορά τα εμβόλια της AstraZeneca και της Johnson & Johnson, τα οποία βασίζονται στη διαφορετική τεχνολογία του ιικού φορέα, δεν εξετάστηκαν άμεσα στη μελέτη, ωστόσο ο δρ Έλιμπιντι εκτίμησε ότι η προστασία που προσφέρουν ίσως δεν διαρκεί εξίσου πολύ.

Τον προηγούμενο μήνα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι στα άτομα που είχαν νοσήσει με κοροναϊό, τα ανοσοκύτταρα που αναγνωρίζουν τον ιό παρέμειναν στον μυελό των οστών για τουλάχιστον οκτώ μήνες μετά τη μόλυνση. Επιπλέον, μελέτη άλλης ομάδας ειδικών έδειξε ότι τα λεγόμενα «κύτταρα μνήμης Β» εξακολουθούσαν να ωριμάζουν και να ισχυροποιούνται για τουλάχιστον ένα χρόνο μετά τη μόλυνση.

Με βάση αυτά τα ευρήματα, οι ερευνητές προχώρησαν στην υπόθεση ότι η ανοσία μπορεί να διαρκέσει για χρόνια, ίσως και για μια ολόκληρη ζωή, σε άτομα που μολύνθηκαν και ύστερα εμβολιάστηκαν. Παραμένει ωστόσο ασαφές, αν ο εμβολιασμός μπορεί από μόνος του να επιτύχει μια τόσο μακροχρόνια επίδραση.

Μετά από μόλυνση ή εμβολιασμό, μια εξειδικευμένη δομή που ονομάζεται βλαστικό κέντρο σχηματίζεται στους λεμφαδένες. Πρόκειται για μια «ελίτ» κατηγορία με διάφορα είδη Β κυττάρων. Όσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία τους και όσο περισσότερο καιρό λειτουργούν μέσα στον οργανισμό αυτά τα κύτταρα, τόσο μεγαλύτερη και η πιθανότητα να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν νέα παραλλαγμένα στελέχη του ιού που ίσως εμφανιστούν.

Μετά από μόλυνση με τον κοροναϊό, το βλαστικό κέντρο σχηματίζεται μέσα στους πνεύμονες. Μετά τον εμβολιασμό όμως, η «εκπαίδευση» των κυττάρων λαμβάνει χώρα σε λεμφαδένες που βρίσκονται στις μασχάλες και είναι πιο προσβάσιμοι στους ερευνητές.

• Η επιστημονική ομάδα βρήκε ότι 15 εβδομάδες μετά από την πρώτη δόση του εμβολίου, το βλαστικό κέντρο ήταν ακόμη πολύ ενεργό και στους 14 συμμετέχοντες και πως ο αριθμός των κυττάρων μνήμης που αναγνώριζαν τον κοροναϊό δεν είχε μειωθεί.

«Το γεγονός ότι οι αντιδράσεις αυτές συνεχίζονταν για περίπου τέσσερις μήνες μετά τον εμβολιασμό είναι ένα πάρα, πάρα πολύ καλό σημάδι», δήλωσε ο Δρ. Ελεμπέντι. Τα βλαστικά κέντρα φτάνουν στην κορύφωση της λειτουργίας τους μία ή δύο εβδομάδες μετά την ανοσοποίηση και στη συνέχεια φθίνουν.

«Συνήθως, μετά από τέσσερις με έξι εβδομάδες δεν έχει μείνει κάτι», δήλωσε ο Ντέπτα Μπατατσάρια, ανοσολόγος από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Όμως, τα βλαστικά κέντρα που διαμορφώνονται από τα εμβόλιο mRNA εξακολουθούν να λειτουργούν για μήνες και δεν παρατηρείται μεγάλη μείωση στους περισσότερους ανθρώπους».

Σημείωσε επίσης ότι τα περισσότερα από όσα γνωρίζουν οι επιστήμονες σχετικά με την ανθεκτικότητα της λειτουργίας των βλαστικών κέντρων, βασίζονται σε έρευνες που έχουν γίνει σε ζώα. Η νέα μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει τι ισχύει για τους ανθρώπους μετά τον εμβολιασμό.

• Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εμβολιασμένων θα προστατεύονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, τουλάχιστον ενάντια στα ήδη υπάρχοντα παραλλαγμένα στελέχη. Ωστόσο, οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, οι άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και εκείνοι που παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, ίσως χρειαστούν ενισχυτικές δόσεις. Ενώ αντίθετα, όσοι νόσησαν από Covid και αργότερα εμβολιάστηκαν ίσως να μην τις χρειαστούν καθόλου.

Το ακριβές διάστημα που θα ισχύει η προστασία που παρέχουν τα εμβόλια mRNA είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν παραλλαγμένα στελέχη που να επηρεάζουν την ανοσοποίηση, η ανοσία θα μπορούσε θεωρητικά να κρατήσει για μια ζωή, σύμφωνα με τους ειδικούς. Αλλά είναι σαφές πως ο ιός συνεχίζει να εξελίσσεται.