Γιατί η Πρώτη Ανάσταση εορτάζεται το Μεγάλο Σάββατο

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, γίνεται η λεγόμενη Πρώτη Ανάσταση, δηλαδή το προανάκρουσμα της Αναστάσεως που μεταδίδουν οι ύμνοι και της προσμονής της λυτρώσεως όλης της κτίσεως από την φθορά και τον θάνατο.

Οι πιστοί σήμερα ζουν με την προσμονή της Ανάστασης του Θεανθρώπου.

Η Ανάσταση του Χριστού εορτάζεται από την Εκκλησία από την στιγμή της καταβάσεώς Του στον Άδη, όπου ελευθέρωσε τις ψυχές των δικαίων της Παλαιάς Διαθήκης από το κράτος του θανάτου και του διαβόλου.

Η ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου, όταν η ψυχή του Χριστού με την θεότητα βρισκόταν στον Άδη και το σώμα μαζί με την θεότητα βρισκόταν στον τάφο.

Θεωρείται μεγάλη ημέρα από την Ορθόδοξη Εκκλησία αφού συνδέεται με την ημέρα της Κυριακής.Ο Χριστός αναστήθηκε τις πρωϊνές ώρες της Κυριακής.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου θα ψαλεί ο Εσπερινός της Ανάστασης, η λεγόμενη και «Πρώτη Ανάσταση» και το τροπάριο «Ανάστα ο Θεός». Το μεσημέρι στον Πανάγιο Τάφο θα πραγματοποιηθεί η αφή του Αγίου Φωτός, όπου θα μοιραστεί σε όλο το Ορθόδοξο κόσμο και το βράδυ θα ακολουθήσει η Τελετή της Αναστάσεως.

«Δεύτε λάβετε φως» και «Χριστός Ανέστη» που θα συνοδεύεται από τους χαρμόσυνους ήχους της καμπάνας και τους ασπασμούς της αγάπης.

Οι πιστοί βιώνουμε τα πάθη και την Ανάσταση του Χριστού συμμετέχοντας ενεργά σε αυτά με «συμπόρευση», «συσταύρωση» και «συνανάσταση». Ο Χριστός με την θέλησή του, έπαθε και ανέστη για να σωθούμε όλοι εμείς.

Το Μεγάλο Σάββατο στις 12.00 (δηλαδή ουσιαστικά την Κυριακή), θα εορτάσουμε την ζωηφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας, την ήττα του θανάτου και της φθοράς.

Πρώτη Ανάσταση

Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.

Τό ίδιο ψάλλουμε μετά ἀπό καθέναν ἀπ’ τούς παρακάτω στίχους τοῦ Ψαλμοῦ πα’:
Στίχ. Ὁ Θεὸς ἔστη ἐν συναγωγῇ Θεῶν, ἐν μέσῳ δὲ θεοὺς διακρινεῖ.
Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.
Στίχ. Ἕως πότε κρίνετε ἀδικίαν, καὶ πρόσωπα ἁμαρτωλῶν λαμβάνετε;
Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.
Στίχ. Οὐκ ἔγνωσαν, οὐδὲ συνῆκαν, ἐν σκότει διαπορεύονται, σαλευθήτωσαν πάντα τὰ θεμέλια τῆς γῆς.
Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.
Στίχ. Ἐγὼ εἶπα• Θεοί ἐστε, καὶ υἱοὶ Ὑψίστου πάντες• ὑμεῖς δὲ ὡς ἄνθρωποι ἀποθνῄσκετε, καὶ ὡς εἷς τῶν ἀρχόντων πίπτετε.
Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.

Ήθη και έθιμα σε όλη την Ελλάδα

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί στολίζουν το ναό με κλαδιά δάφνης και γεμίζουν ένα πανέρι με δαφνόφυλλο. Ο ιερέας λέγοντας το «Ανάστα ο Θεός» σκορπά τα δαφνόφυλλα. Την ίδια ώρα οι πιστοί χτυπούν τα πόδια τους στο στασίδι, χτυπούν τις καμπάνες, πυροβολούν και γενικά θορυβούν, για να διώξουν τον θάνατο.

Το βράδυ στην Ανάσταση με το «Χριστός Ανέστη », χτυπούν οι καμπάνες, τσουγκρίζονται τα αβγά, ρίχνονται βαρελότα και για να φύγει, όπως λένε, ο θάνατος. Στην Κορώνη (Μεσσηνία) σπάζουν ένα τσουκάλι και βαρούν τις καμπάνες.

Η Πρώτη Ανάσταση στα Επτάνησα

Στη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα ρίχνουν από τα παράθυρα ό,τι άχρηστο αγγείο ευρεθεί «προς χαράν του Χριστού και πομπήν των Εβραίωνε».

Μεγάλο Σαββάτο στην Κέρκυρα

Στην Κέρκυρα επίσης οι γυναίκες γεμίζουν ένα κάδο νερό και τον στολίζουν με πρασινάδες και λουλούδια. Όποιος περάσει από εκεί πρέπει να ρίξει στο δοχείο ένα νόμισμα.

Μόλις σημάνουν οι καμπάνες της Αναστάσεως, παίρνουν νερό και πλένουν το πρόσωπο και τα χέρια τους. Συγχρόνως οι γυναίκες δαγκώνουν, όποιο σιδερένιο αντικείμενο βρουν πρόχειρο (ένα σιδερένιο κλεδί» λέγοντας «σιδερένιο το κεφάλι μου!»

Πασχαλινές κουλούρες και πασχαλινά δώρα

Το Μεγάλο Σάββατο ζυμώνουν τις πασχαλινές κουλούρες, όσοι δεν πρόλαβαν την Μεγάλη Πέμπτη, και σφάζουν το αρνί (λαμπριάτης, πασχάτης). Επίσης στέλνουν τα πασχαλινά δώρα στους νονούς και τις αρραβωνιαστικές και επισκέπτονται τα νεκροταφεία.