Από τον αιρετικό Ιησού του Καζαντζάκη στον απαγορευμένο των Monty Python’s και τον απροσδόκητο του Τζόνι Κας (vid)

Δέκα ταινίες με πρωταγωνιστή τον Ιησού Χριστό. Ο διάσημος, ο αιρετικός, ο απαγορευμένος Brian, ο απροσδόκητος…. Δέκα ταινίες που μεταφέρουν το Θείο Δράμα από διαφορετικές οπτικές γωνίες με θρησκευτικές, πολιτικές και καυστικές αναγνώσεις των δημιουργών τους.

«Ο Τελευταίος Πειρασμός» (Τhe Last Temptation of Christ, 1988)

Παρά την αδικαιολόγητη κι εντελώς υποκριτική οργή που προκάλεσε σε αμέτρητες θρησκευτικές οργανώσεις και χριστιανικές κοινότητες του κόσμου (για να μην αναφερθώ στους απεχθείς βανδαλισμούς που διέπραξαν πολυάριθμοι «πιστοί» στη χώρα μας), η θαυμάσια διασκευή του Μάρτιν Σκορσέζε στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη παραμένει η πιο βαθιά και υπαρξιακή θεώρηση του Ιησού Χριστού, σκηνοθετημένη με τρόπο ασκητικό και ήρεμα υποβλητικό. Έξοχος στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο Γουίλεμ Νταφόου βοηθά τον Σκορσέζε να απεικονίσει το μεσσιανικό ήρωα ως μια τραγική φιγούρα που καλείται να υπερβεί τις ανθρώπινες διαστάσεις της προκειμένου να θυσιαστεί για έναν ανώτερο και θεόσταλτο σκοπό. Αλησμόνητη η μουσική υπόκρουση του Πίτερ Γκάμπριελ, φοβερή η διανομή των ρόλων, συγκινητική η αφοσίωση και το πάθος με τα οποία γύρισε ο Σκορσέζε την ταινία.

«Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» (Il Vangelo Secondo Matteo, 1964)

Το αριστούργημα του Πιέρ Πάολο Παζολίνι δανείζεται ένα μέρος από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου για να παρουσιάσει τον Χριστό ως ένα καθαρά πολιτικό ον που βαδίζει με τους ακόλουθούς τα πέτρινα τοπία της επαρχιακής Ιταλίας, συνοδευόμενος από τους ήχους του Μπαχ, του Μότσαρτ και των παθιασμένων νέγρικων γκόσπελ. Ερμηνευμένο αποκλειστικά και με αφοπλιστική ειλικρίνεια από ερασιτέχνες, φιλμαρισμένο με ένα λιτό, ντοκιμαντεριστικό ύφος που προικίζει τα πάντα με έναν ευπρόσδεκτο ρεαλισμό, το μυσταγωγικό «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» στέκει μέχρι σήμερα ως η καλύτερη ταινία του Ιταλού σκηνοθέτη, όσο και ως η πιο αντι-χολιγουντιανή και ποιητική ανάγνωση των Γραφών.

«Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» (Jesus of Nazareth, 1977)

Ο σκηνοθετικός άθλος του Φράνκο Τζεφιρέλι ήταν γυρισμένος σε δυο διαφορετικές βερσιόν, μία μεγάλης διάρκειας για την τηλεόραση και μία μικρότερης διάρκειας για τις κινηματογραφικές αίθουσες. Λεπτομερής και βαθιά συναισθηματική κατάδυση στη ζωή και το έργο του Χριστού, υπογεγραμμένη από έναν ξεκάθαρα θρησκόληπτο δημιουργό, η ταινία διέθετε εκπληκτικό διεθνές επιτελείο ηθοποιών, έναν συγκλονιστικό Ρόμπερτ Πάουελ στον ρόλο του Ιησού, τεχνική αρτιότητα στην παραγωγή, δεξιοτεχνική αφήγηση και κλιμακούμενη συγκινησιακή φόρτιση. Όλες αυτές οι αρετές συνέβαλαν ώστε το επικό φιλμ να αποτελέσει το πιο κλασικό τηλεοπτικό θέαμα στον κόσμο για τις ημέρες του Πάσχα και ταυτόχρονα το πιο αγαπητό παγκοσμίως.

«Ένας Προφήτης μα τι Προφήτης» (Monty Python’s Life of Brian, 1979)

Απαγορευμένη μέχρι πρότινος σε αρκετές χώρες και αιτία αναρίθμητων αντιδράσεων από θρησκευτικούς κύκλους και όργανα της Καθολικής Εκκλησίας που έκριναν βλάσφημο το περιεχόμενό της, η απολαυστική κωμωδία των Μόντι Πάιθον δεν αφορά, ασφαλώς, τον Ιησού Χριστό αλλά έναν κακόμοιρο τυπάκο τον οποίο παρεξηγούν ως τον Υιό του Ανθρώπου. Και δεν αποτελεί χλευασμό της μεσσιανικής ιστορίας αλλά μια σατιρική και άκρως απομυθοποιητική ματιά πάνω στον αυταρχισμό των θρησκευτικών δογμάτων και τους κινδύνους που επιφυλάσσει η ιδεολογική χαλιναγώγηση των μαζών στο όνομα κάποιου ιερού σκοπού.

«Ο Βασιλεύς των Βασιλέων» (The King of Kings, 1961)

Την εποχή που η φιλόδοξη εκδοχή του Νίκολας Ρέι στα Θεία Πάθη κυκλοφόρησε στις αίθουσες, πολλοί αποδοκίμασαν την επιλογή του να εμπιστευτεί τον χαρακτήρα του Χριστού στον ιδιαίτερα φωτογενή Τζέφρι Χάντερ, ένα νεανικό είδωλο και sex symbol των ημερών (κάτι σαν τον Μπραντ Πιτ του ’60) ο οποίος προκαλούσε λιγότερο θρησκευτικό και περισσότερο ερωτικό συναίσθημα σε μεγάλο μέρος του κοινού. Πέραν αυτού, το βιβλικό έπος έχει ωραιότατες επιμέρους σκηνές, τον Όρσον Γουέλς να δανείζει την υποβλητική φωνή του στην αφήγηση και τη χολιγουντιανή χλιδή να περιφέρεται από πλάνο σε πλάνο.

«Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Άστρο» (Jesus Christ Superstar, 1973)

Ο Νόρμαν Τζούισον διασκευάζει για τον κινηματογράφο το διάσημο μιούζικαλ του Άντριου Λόιντ Γουέμπερ, παρουσιάζοντας μια αναχρονιστική, ελεύθερη και κάπως μεταμοντέρνα προσέγγιση στις τελευταίες ημέρες της ζωής του Χριστού. Στον ρόλο του Θεανθρώπου ο Τεντ Νίλι μοιάζει περισσότερο με μέλος χίπικου κοινοβίου, προσελκύοντας γύρω του ξέμπαρκα Παιδιά των Λουλουδιών από τα sixties και συμμετέχοντας σε αναστάσιμα τραγούδια και χορούς που δυο χρόνια πριν είχαν απαθανατιστεί με μεγάλη επιτυχία στο θεατρικό σανίδι του Μπρόντγουεϊ.

«Τα Πάθη του Χριστού» (The Passion of the Christ, 2004)

Βρίσκεται στην πέμπτη θέση της παρούσας λίστας αποκλειστικά και μόνο για το γεγονός ότι αποτελεί μια από τις πιο πολυσυζητημένες και υπερ-επιτυχημένες εισπρακτικά μεταφορές των Παθών στο σινεμά. Ειδάλλως το αιματοβαμμένο, αφόρητο και ολότελα αποκρουστικό θέαμα που πρόσφερε τιμωρητικά ο σκηνοθέτης Μελ Γκίμπσον στα πολλά εκατομμύρια θεατών που παρακολούθησαν την ταινία του κατορθώνει και προκαλεί τα εντελώς αντίθετα συναισθήματα από αυτά που πρέπει: τα μηνύματα αγάπης και συγχώρεσης που απορρέουν της θυσίας του Χριστού (ερμηνευμένος εδώ από τον Τζιμ Καβίζελ) μεταφράστηκαν στο φιλμ σε λυσσαλέο μίσος, αγανάκτηση και παθιασμένη μανία για εκδίκηση.

 «Η Ωραιότερη Ιστορία του Κόσμου» (The Greatest Story Ever Told, 1965)

Αποφασισμένος να γυρίσει το απόλυτο κινηματογραφικό έπος πάνω στη ζωή και τα διδάγματα του Ιησού Χριστού, ο Τζορτζ Στίβενς ξεχειλώνει την διάρκεια της ταινίας σε τέσσερις αργές ώρες, διαπράττει το λάθος να βάλει μεγάλους σταρ της εποχής (Τσάρλτον Ίστον, Πατ Μπουν) να αποσπούν την προσοχή του θεατή από τους ρόλους που ερμηνεύουν, αναθέτει στον Τζον Γουέιν να ερμηνεύσει αθέλητα αστεία έναν Ρωμαίο στρατιώτη (!) και αντιμετωπίζει τα πάντα με μια μεγαλοστομία και ένα πομπώδες ύφος που κάνουν το φιλμ να μοιάζει με ρητορεία Κατηχητικού. Μόνο ένα πράγμα έκανε σωστά: ανέθεσε στον Μαξ φον Σίντοφ, τον υπέροχο ηθοποιό του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, να ενσαρκώσει τον Ιησού. Η ασκητική φιγούρα του απεδείχθη ό,τι πιο ταιριαστό.

«The Miracle Maker» (2000)

Μια ακριβής μεταφορά των Γραφών στη μεγάλη οθόνη, με μαριονέτες και χρήση κινουμένων σχεδίων, η ταινία του Ρώσου Στάνισλαβ Σοκόλοβ δανείζεται τη φωνή του Ρέιφ Φάινς στον ρόλο του Ιησού, της Μιράντα Ρίτσαρντσον ως Μαριά Μαγδαληνή και του Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ στον χαρακτήρα του Ιωάννη του Βαπτιστή. Η πανέμορφη δουλειά που έχει γίνει στις εκφραστικές κούκλες και τις λεπτομέρειες του φόντου βοηθά σε σημεία να ξεχάσεις πως αυτό που βλέπεις δεν είναι μια ταινία με κανονικούς ηθοποιούς.

«Gospel Road» (1973)

Τρεις ταινίες κυκλοφόρησαν για τη ζωή του Θεανθρώπου το 1973. Η πιο απροσδόκητη ήταν ένα προσωπικό σχέδιο του τραγουδιστή της κάντρι Τζόνι Κας ο οποίος χρηματοδότησε την ταινία μόνος του, ανέλαβε να την ντύσει μουσικά με τα κομμάτια του, έβαλε την σύζυγό του (και συμπαραγωγό) Τζουν Κάρτερ να ερμηνεύσει τη Μαρία Μαγδαληνή, πραγματοποίησε τα γυρίσματα στο Ισραήλ (με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Ρόμπερτ Έλφστρομ) και έκρινε σκόπιμο να αφηγηθεί ο ίδιος ολόκληρο το φιλμ, με μια φωνητική ερμηνεία που φέρνει στο μυαλό πότε θεοσεβούμενο πιστό και πότε παθιασμένο ιεροκήρυκα. Το αποτέλεσμα είναι μια από τις πιο παράξενες κινηματογραφικές βιογραφίες του Ιησού.

Πηγή: cinemagazine.gr