Κομισιόν: Πώς θα χρηματοδοτηθεί το Ταμείο Ανάκαμψης

Τη διαδικασία, τις προϋποθέσεις και τα χρονοδιαγράμματα για την άντληση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης παρουσίασε την Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως ανέφεραν αρμόδιοι αξιωματούχοι, ο μηχανισμός που έχει συσταθεί για τον δανεισμό των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ (ως τα τέλη του 2026) αναμένεται να είναι έτοιμος από την 1η Ιουνίου.

Η έξοδος στις αγορές ωστόσο, πιθανότατα να γίνει στις αρχές Ιουλίου, καθώς δεν θα έχει ολοκληρωθεί νωρίτερα η κύρωση της Απόφασης Ιδίων Πόρων (Own Resources Decision), που είναι αναγκαία προϋπόθεση για να ξεκινήσει η διαδικασία κοινής έκδοσης χρέους.

Ο επίτροπος Προϋπολογισμού Γιοχάνες Χαν, σε συνέντευξη Τύπου νωρίτερα, ανέφερε ότι η Επιτροπή θα είναι σε θέση να αντλεί 15-20 δισεκατομμύρια ευρώ τον μήνα από τις αγορές.

Βάσει αυτού, και αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις με την κύρωση του ORD, είπε ότι «θα είμαστε σε θέση να κάνουμε εκταμιεύσεις, προς όσους είναι έτοιμοι τον Ιούλιο και για τους υπόλοιπους τον Σεπτέμβριο».

Υπενθυμίζεται ότι σε πρώτη φάση θα δοθεί προ-χρηματοδότηση του 13% των πόρων, που αιτείται η κάθε χώρα, μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που θα καταθέσει.

Ο κ. Χαν ανέφερε ότι δέκα χώρες δεν έχουν ακόμα ολοκληρώσει τη διαδικασία κύρωσης της ORD (που προβλέπει αύξηση κατά 0,6 μονάδες επί του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος των ανώτατων ετήσιων εισφορών προς τον κοινοτικό προϋπολογισμό έως το 2058).

Ο κ. Χαν παρότρυνε τις χώρες αυτές να επιταχύνουν τις διαδικασίες τους, αλλά εξέφρασε την πεποίθηση ότι η εμπλοκή με το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο θα επιλυθεί εγκαίρως, ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει ο δανεισμός τον Ιούλιο.

Τόνισε ότι στη διαδικασία κατάρτισης της πρότασης για το NextGenerationEU (όπως είναι η επίσημη ονομασία του Ταμείου) την περασμένη άνοιξη, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή σε νομικά ζητήματα, σε στενή διαβούλευση με τη γερμανική πλευρά, ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα ήταν ευάλωτη στις αναπόφευκτες προσφυγές εναντίον της.

Ο κ. Χαν ανέφερε επίσης ότι η Επιτροπή θα καταθέσει την πρώτη της πρόταση σχετικά με τους νέους Ίδιους Πόρους, που θα επιτρέψουν την εξυπηρέτηση του κοινού χρέους από το 2026 και μετά.

Επιβεβαίωσε ότι θα αφορά την επέκταση του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων (ETS) και τη θεσμοθέτηση της Διασυνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (φόρος στις εισαγωγές από χώρες με πιο χαλαρή περιβαλλοντική νομοθεσία) και ενός τέλους για τις ψηφιακές επιχειρήσεις.

Θα ακολουθήσει μια δεύτερη πρόταση το 2024, είπε. Το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης των τόκων του NextGenerationEU αναμένεται να είναι 15 δισ. ευρώ, είπε.

Ο αυστριακός επίτροπος δήλωσε επίσης σίγουρος ότι, εκτός από τις επιχορηγήσεις (407,5 δισ. ευρώ), θα απορροφηθεί και το σύνολο των διαθέσιμων δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης (386 δισ. ευρώ).

Είναι δεδομένο ότι ορισμένα κράτη-μέλη, π.χ. μεταξύ εκείνων με πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ, δεν θα κάνουν χρήση αυτής της δυνατότητας, καθώς δεν συνεπάγεται κάποιο οικονομικό όφελος (μπορούν τα ίδια να δανειστούν εξίσου φθηνά ή φθηνότερα).

Ωστόσο – όπως σημειώνει υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Επιτροπής – το ανώτατο όριο δανείων που μπορεί να αιτηθεί μία χώρα (6,8% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος του 2019) είναι τόσο υψηλό, που αν το εξαντλούσαν όλα τα κράτη-μέλη, το συνολικό πόσο θα ξεπερνούσε σημαντικά από τα διαθέσιμα 386 δισεκατομμύρια.

Σημειώνεται ότι το συνολικό μέγεθος του Ταμείου φτάνει τα 806 δισ. ευρώ (τα 750 δισ. που είχαν συμφωνηθεί πέρυσι ήταν σε τιμές 2018). Τα δάνεια προς τα κράτη-μέλη θα είναι τριακονταετή, με δεκαετή περίοδο χάριτος.

Η ίδια πηγή εξηγεί γιατί το NextGenerationEU πρόκειται για μία αλλαγή παραδείγματος όσον αφορά τον κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό. Όπως αναφέρει, «είναι η πρώτη φορά που η Ε.Ε. δανείζεται σε αυτήν την κλίμακα – και μάλιστα για να δώσει μεγάλο μέρος των πόρων ως επιχορηγήσεις».

Η δομή του κοινού δανεισμού, όπως αναφέρει, «είναι παρεμφερής με τον τρόπο που λειτουργεί ένα κυρίαρχο κράτος».

Τα ομόλογα που θα εκδώσει μάλιστα, θα πλαισιωθούν σε δεύτερη φάση από πιο βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα, αντίστοιχα των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, που θα ονομαστούν EU bills.

Η προσδοκία στην αγορά, αναφέρει ο ίδιος αξιωματούχος, είναι ότι οι εκδόσεις του NextGenerationEU θα γίνουν σημείο αναφοράς για τους συμμετέχοντες στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές και ότι θα προσελκύσουν νέους επενδυτές σε αυτές, ενισχύοντας τον διεθνή ρόλο του ευρώ.

Πρακτικά, η Επιτροπή θα δημοσιεύει κάθε έξι μήνες το πρόγραμμα δανεισμού της, ώστε να ενημερώνονται οι αγορές αλλά και τα κράτη-μέλη. Για τη διεξαγωγή των εκδόσεων θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο βασικών διαπραγματευτών (primary dealers), μεγέθους ενδεχομένως αντίστοιχου με αυτό του ESM (50-60 τράπεζες) και θα αξιοποιηθούν τόσο οι δημοπρασίες (ειδικά για τα EU bills) όσο και οι κοινοπρακτικές εκδόσεις.

Επιπλέον, σκοπός της Κομισιόν είναι το 30% του NextGenerationEU (ως και 250 δισ. ευρώ) να αντληθούν μέσω «πράσινων ομολόγων».

Η επιλογή αυτή, όπως αναφέρει η ίδια κοινοτική πηγή, θα ενισχύσει θεαματική την αγορά πράσινων ομολόγων, ενώ θα μειώσει κατά «μερικές μονάδες βάσης» το κόστος δανεισμού για την Ε.Ε. Δεδομένου του μεγέθους του συνολικού δανεισμού, αυτό συνεπάγεται σημαντική εξοικονόμηση πόρων.

Πηγή: kathimerini.gr