Πίσω ολοταχώς μετά τη θύελλα – Τροποποίηση του καλλιτεχνικού “τρομονόμου” – Μιλούν στο libre Χαλκιάς, Χρηστίδου

Υπό την πίεση των αντιδράσεων και της σημερινής πανκαλλιτεχνικής συγκέντρωσης στα Προπύλαια ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ στον υπουργό Επικρατείας, Θεόδωρος Λιβάνιος ανακοίνωσε διευκρινίσεις γύρω από το άρθρο 8 του νομοσχεδίου σχετικά με τα οπτικοακουστικά Μέσα.

“Η τέχνη ως μορφή έκφρασης δεν μπορεί να υπόκειται σε κανενός είδους περιορισμό. Το άρθρο 8 του νομοσχεδίου για τα οπτικοακουστικά Μέσα, επιβάλλει στους παρόχους περιεχομένου την υποχρέωση να αποκλείουν περιεχόμενο που αφορά σε μη αποδεκτές για μία δημοκρατική κοινωνία συμπεριφορές, όπως είναι ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία, ο βίαιος λόγος και η προτροπή σε τρομοκρατικές ενέργειες. Σύμφωνα με την ίδια πρόβλεψη, που αποτελεί ενσωμάτωση ευρωπαϊκής οδηγίας, οι διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται σε τέτοιες περιπτώσεις αφορούν τον πάροχο περιεχομένου και όχι τον καλλιτέχνη”, είπε ο κ. Λιβάνιος και πρόσθεσε, “πολλοί πάροχοι (όπως ενδεικτικά το YouTube), στο πλαίσιο των όρων λειτουργίας που έχουν θεσπίσει, έχουν τη δυνατότητα αποκλεισμού οπτικοακουστικού υλικού, αποκλειστικά σύμφωνα με τα δικά τους κριτήρια.

Επειδή, δεν θέλουμε να υπάρχει ουδεμία παρανόηση, που να οδηγεί σε ανυπόστατες καταγγελίες περί λογοκρισίας, το άρθρο 8 του νομοσχεδίου τροποποιείται ως εξής:

Άρθρο 8 – Απαγόρευση υποκίνησης σε βία ή μίσος

(Άρθρο 6 της Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13) Οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων δεν πρέπει να εμπεριέχουν υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας, ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, ιθαγένειας ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Αντίστοιχη τροποποίηση θα γίνει και στο άρθρο 32.

Η αρχική διατύπωση:

«Οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων δεν πρέπει: α) να εμπεριέχουν υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας, ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, ιθαγένειας ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, β) να εμπεριέχουν δημόσια πρόκληση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, σύμφωνα με τα άρθρα 187Α ΠΚ, 187Β ΠΚ και 32 έως 35 του ν. 4689/2020 (Α΄103)».

Το χρονικό των αντιδράσεων

Το άρθρο 8 που αφορά στην Κοινοτική Οδηγία 2018/1808 ξεσήκωσε έντονες διαμαρτυρίες, πορείες (που κορυφώθηκαν με τη σημερινή στο κέντρο της Αθήνας) κι αντιδράσεις στον καλλιτεχνικό κόσμο.

Πρόκειται για μία «διάταξη – τρομονόμου», όπως λένε, μουσικοί και σκηνοθέτες,  έχει οδηγήσει σε διώξεις, ανθρώπους του καλλιτεχνικού κόσμου, σε άλλα κράτη – μέλη, ακόμη και σε φυλακές. Δοκιμάζει, δε, τις αντοχές της ελευθερίας της Τέχνης, στη συγγραφή, την σκηνοθεσία, τη στιχουργική, τη μουσική, την ηθοποιία κ.ά., με αποτέλεσμα ν΄ ανοίγει ο δρόμος για διώξεις και λογοκρισία και στην Ελλάδα.

Για τον λόγο αυτό ήδη έστειλαν επιστολή διαμαρτυρίας σκηνοθέτες, παραγωγοί κ.ά. στην αρμόδια επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης της Βουλής επισημαίνοντας ότι έχει δημιουργηθεί πολύ κακό προηγούμενο, όπου εφαρμόστηκε η διάταξη αυτή. Όπως αναφέρουν με βάση αυτό το άρθρο έγιναν 76 διώξεις καλλιτεχνών στην Ισπανία κι ορισμένοι μπήκαν και φυλακή με αποκορύφωμα καλλιτέχνη, που διώχθηκε περί τρομοκρατίας, γιατί τραγουδούσε «δεν κατάφεραν να με λυγίσουν»!

Στη Γερμανία αντίστοιχα υπήρξαν καλλιτέχνες αλλά ακόμη κι ακαδημαϊκοί, που διώχτηκαν επειδή άσκησαν κριτική στην πολιτική του Ισραήλ. Όπως λένε, ήδη με προηγούμενο νόμο, η δημόσια απειλή μέσω διαδικτύου τιμωρείται με 3-5 χρόνια ποινής φυλάκισης.

• «Σε μία εποχή πολύ δύσκολη για όλο τον καλλιτεχνικό κόσμο, που αντιμετωπίζει προβλήματα επιβίωσης, η κυβέρνηση περί άλλων τυρβάζει. Υπάρχει θέμα με τα πνευματικά δικαιώματα, εδώ και τόσον καιρό, που δεν έχει επιλυθεί. Υπάρχουν θέματα συνταξιοδότησης των μουσικών. Κι αντί να τα δει όλα αυτά με σοβαρότητα κοιτά, πως θα σύρει τους καλλιτέχνες με τρομονόμους στα δικαστήρια, όπως συνέβη και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θυμίζοντας εποχές λογοκρισίας, που δεν θέλουμε να θυμόμαστε», μας ανέφερε ο τέως πρόεδρος των Ελλήνων τραγουδιστών, Λάκης Χαλκιάς.

«Το άρθρο 8 μπήκε εμβόλιμα και δεν υπήρχε καν στη διαβούλευση. Κατά την πάγια τακτική της κυβέρνησης εισάγεται, χωρίς να έχει γίνει η απαραίτητη διαβούλευση με τους φορείς. Όμως, πρόκειται για κοινοτική οδηγία κι όχι για κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οπότε δίνει περιθώριο στον νομοθέτη να το αλλάξει. Η συγκεκριμένη ρύθμιση είναι ασαφής, επηρεάζει το σύνολο του καλλιτεχνικού κόσμου κι έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις. Δίνει τη δυνατότητα για άσκηση λογοκρισίας για οποιοδήποτε υλικό ανεβαίνει στο διαδίκτυο και θα πρέπει να συζητηθεί περαιτέρω», μας ανέφερε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και μουσικός, Ραλλία Χρηστίδου.

Την ίδια στιγμή, διαμαρτύρονται και οι σκηνοθέτες σχετικά με το θέμα, όπως λένε, της διακριτικής μεταχείρισης υπέρ του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων (ΕΚΟΜΕ) και κατά της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών.

Απέστειλαν επιστολή προς τον πρόεδρο της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Μάξιμο Χαρακόπουλο ζητώντας την προστασία τους, καθώς καταβάλλεται για λογαριασμό του 1,5% υπέρ του ΕΚΟΜΕ ενώ δεν υπάρχει αντίστοιχη πρωτοβουλία για τους Έλληνες σκηνοθέτες, που αναπτύσσουν κινηματογραφικές παραγωγές στην Ελλάδα. Για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο διαμαρτυρήθηκε με υπόμνημά της κι η Ένωση Τεχνικών Ελληνικού Κινηματογράφου και Τηλεόρασης – Οπτικοακουστικού Τομέα υποστηρίζοντας εμμέσως πλην σαφώς πως η κυβέρνηση προχωρά σε νομοσχέδιο, που αφορά, ενοικιαζόμενους εργαζόμενους στον χώρο των οπτικοακουστικών μέσων, αντί να προωθεί ξεκάθαρες εργασιακές σχέσεις. Στο υπόμνημά τους, ζητούν να καταβάλλουν τα ιδιωτικά κανάλια το 1,5%, που αναλογεί, σε ανθρώπους του θεάματος.

Από την πλευρά της η κυβέρνηση διαμήνυσε στην αρμόδια επιτροπή ότι στόχος δεν είναι οι διώξεις κατά καλλιτεχνών αλλά η θωράκιση των ανηλίκων από επιβλαβές περιεχόμενο, που αφορά τόσο στην τηλεόραση όσο και στα βίντεο, που εμφανίζονται σε πλατφόρμες βίντεο.

Υποστηρίζει ότι αφορά μία κοινοτική οδηγία, που εισάγει έλεγχο της ποιότητας του οπτικοακουστικού υλικού, διότι ειδικά μετά την εκδήλωση της πανδημίας και λόγω των αυστηρών σχολικών μέτρων τα παιδιά πέρασαν πολλές ώρες στο σπίτι και βλέπουν και περιεχόμενο και φρασεολογία, που δεν αρμόζει. Παρόλα αυτά οι καλλιτέχνες επιμένουν ότι έτσι όπως είναι διατυπωμένη η διάταξη ανοίγει τις ορέξεις πολλών, για να βρεθούν στα δικαστήρια, κατηγορούμενοι. Πηγές επισημαίνουν ότι κατά καιρούς υπήρξαν παρατράγουδα, ιδίως σε θέατρα, κυρίως από φανατικούς, κυρίως θρησκόληπτους.