Ανάλυση: Το δύσκολο εγχείρημα της αποκλιμάκωσης και οι φόβοι για (νέα) εμπλοκή-Το ορόσημο της 13ης Σεπτεμβρίου

Η 13η Σεπτεμβρίου, επέτειος των 77 ετών από την απελευθέρωση του Καστελόριζου, ενδέχεται να αποδειχθεί μια κρίσιμη ημερομηνία στην ελληνοτουρκική κρίση των τελευταίων εβδομάδων, δεδομένης της ουσιαστικής και συμβολικής παρουσίας της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελαροπούλου στο ακριτικό μας νησί αλλά και των νέων προκλητικών αιτιάσεων της Άγκυρας που ζητά την αποστρατιωτικοποίηση του.

Το γεγονός, δε, πως ο Ταγίπ Ερντογάν, με νέα Navtex, “προσφέρει” στην Ρωσία τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει ασκήσεις με πραγματικά πυρά στην θαλάσσια περιοχή όπου διεξάγει έρευνες το Oruc Reis περιπλέκει την κατάσταση και εκλαμβάνεται ως μήνυμα του Τούρκου προέδρου στην Ουάσιγκτον. Η χθεσινή παρέμβαση του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάϊκ Πομπέο, ο οποίος κάλεσε Ελλάδα και Τουρκία να χαμηλώσουν τους τόνους της έντασης και να προσέλθουν σε διάλογο δεν ικανοποίησε -παρά τις επίσημες τοποθετήσεις- την ελληνική κυβέρνηση, αφού εξομοιώνεται η Ελλάδα που υφίσταται την παραβατική συμπεριφορά και την παραβίαση κυριαρχικών της δικαιωμάτων με την Τουρκία που τις προκαλεί.

Δυσφορία προκάλεσε, εξάλλου, και η παρέμβαση της εκπροσώπου Τύπου του Ζοζέπ Μπορέλ, η οποία με ανάρτησή της στο twitter κάλεσε Αθήνα και Άγκυρα να σταματήσουν τις “μαξιμαλιστικές” διεκδικήσεις τους. Και επιβεβαίωσε, σε πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους της Αθήνας, την μεροληψία του κορυφαίου ευρωπαίου αξιωματούχου, ο οποίος αν και υλοποιεί την εντολή της Αγκελα Μέρκελ για διπλωματική διαμεσολάβηση εμφανίζεται να δρα ως αρωγός των τουρκικών θέσεων.

Με την γερμανική πρωτοβουλία να αποτυγχάνει, παρότι διαθέτει, πλέον, και αμερικανική παρότρυνση, η ελληνική κυβέρνηση δεν κρύβει την ανησυχία της για μια νέα εμπλοκή στην ανατολική Μεσόγειο. Ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται υπό την πίεση του διεθνούς παράγοντα -μετά και την “κυκλωτική” παρέμβαση του Εμανουέλ Μακρόν με τις επισκέψεις σε Λίβανο και Ιράκ- και αυτό θεωρείται πιθανό να τον οδηγήσει σε ακραίες ενέργειες ώστε να προετοιμάσει το έδαφος μιας αποκλιμάκωσης σε δεύτερο χρόνο.

Διπλωματικές πηγές θεωρούν πως στόχος της Άγκυρας είναι πια το Καστελόριζο και ίσως επιδιωχθεί κάποια κίνηση πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης Σεπτεμβρίου που καλείται να αποφασίσει για κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας. Κάποιοι, ωστόσο, λένε πως μια τέτοια απόφαση μπορεί να αποτελέσει αφορμή για μια επιθετική ενέργεια του Τούρκου προέδρου.

Κυβερνητικοί κύκλοι αλλά και πηγές της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρούν πως οι συμμαχίες που κέρδισε η Ελλάδα στην ελληνοτουρκική κρίση των τελευταίων εβδομάδων εξαντλούν εκ των πραγμάτων την δυναμική τους και ίσως ασκηθούν πιέσεις και στην Αθήνα με στόχο πάντοτε να αρχίσει κύκλος διαλόγου. Η Γερμανίδα καγκελάριος, μάλιστα, προσπαθεί να πείσει Ταγίπ Ερντογάν και Κυριάκο Μητσοτάκη να προσέλθουν σε μια συνάντηση κορυφής με στόχο την αποκλιμάκωση, αν και ο Τούρκος πρόεδρος εκβιάζει για απτές υποχωρήσεις εκ μέρους της χώρας μας και επιδιώκει να βάλει στο τραπέζι θέματα που απέχουν πόρρω από την πάγια και στρατηγική ελληνική θέση.