Αναδρομικά: Δύο εργατολόγοι εξηγούν στο Libre τα “ψιλά γράμματα” της απόφασης- Οι “παγίδες” και πόσοι οφελούνται

Δύο εργατολόγοι «ακτινογραφούν» για το Libre την απόφαση του ΣτΕ και τις ανακοινώσεις Μητσοτάκη για τα αναδρομικά

Ποια τα …ψιλά γράμματα της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά και πώς διαμορφώνεται το τοπίο για εκατομμύρια συνταξιούχους, μετά τις πρόσφατες ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή; Τα θέματα αυτά συζητά το libre με δύο εργατολόγους, τον Δημήτρη Μπούρλο και τον Κώστα Τσουκαλά.

Συνεντεύξεις στον Νίκο Παπαδημητρίου

Είναι «νομικίστικο τέχνασμα» ότι η απόφαση δεν αφορά επικουρικές και δώρα, ξεκαθαρίζει ειδικότερα ο Κ. Τσουκαλάς, στην πιλοτική δίκη που διεξήχθη, διάδικος ήταν και το Ενιαίο Επικουρικό, δηλαδή «ανέπτυξε απόψεις σε σχέση με τις επικουρικές», υπενθυμίζει από την πλευρά του ο Δ. Μπούρλος.

Και οι δυο εργατολόγοι περιγράφουν στις συνεντεύξεις που ακολουθούν το «γιατί» εξαιρέθηκαν οι χαμηλοσυνταξιούχοι από τις ανακοινώσεις του Κ. Μητσοτάκη, με τον Κ. Τσουκαλά να κάνει την εκτίμηση ότι «ο πρωθυπουργός δεν είχε σωστή ενημέρωση από τους συνεργάτες του» -και τούτο γιατί «δήλωσε ότι θα λάβουν αναδρομικά 2,6 εκατ., ενώ τελικά εκείνοι που θα λάβουν (αναδρομικά), δεν είναι πάνω από 1 εκατ.».

Και οι δύο, τέλος, εκφράζουν την ελπίδα να διορθώσει το λάθος της η κυβέρνηση και να δώσει τα συνολικά ποσά σε δόσεις.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των συνεντεύξεων του Κώστα Τσουκαλά και του Δημήτρη Μπούρλου, στο libre.gr.:

Κ. Τσουκαλάς: Ο πρωθυπουργός δεν είχε σωστή ενημέρωση

-Είναι ξεκάθαρο, κατά την άποψή σας, κύριε Τσουκαλά, ότι η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αφορά όχι μόνο κύριες συνταξεις, αλλά και επιδόματα, δώρα και επικουρικές συντάξεις;

Η απόφαση του ΣτΕ βγήκε μετά από την αίτηση που έκανε ο ΕΦΚΑ, ο οποίος στην αίτησή του ρωτούσε αν είναι δυνατόν στις κύριες συντάξεις η απόφαση του 2015 που έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές, να αλλάξει λόγω πρόσφατης μελέτης. Το δικαστήριο είπε ότι δεν γίνεται αυτό. Στον ίδιο νόμο (2012) και την απόφαση του ΣτΕ (2015) συμπεριλαμβάνονταν δώρα και επικουρικές συντάξεις. Άρα, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί ένα νομικίστικο τέχνασμα ότι η απόφαση δεν αφορά επικουρικές και δώρα. Αν η κυβέρνηση θέλει τη γνώμη του ΣτΕ για επικουρικές και δώρα, θα έπρεπε να ζητήσει συγκεκριμένα για αυτά. Δεν μπορεί να λέει, «δεν μου απαντήθηκε επειδή δεν ρώτησα, και άρα δεν δίνω».

-Σε συνδυασμό με τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού, ποια θα είναι η συνέχεια;

Η εκτίμησή μου είναι ότι ο πρωθυπουργός δεν είχε σωστή ενημέρωση από τους συνεργάτες του. Πρώτα από όλα δήλωσε ότι θα λάβουν αναδρομικά 2,6 εκατ., ενώ τελικά εκείνοι που θα λάβουν (αναδρομικά), δεν είναι πάνω από 1 εκατ. Το δεύτερο ζήτημα είναι ότι οι ίδιοι υπουργοί, η ίδια κυβέρνηση που έλεγε, «μην πάτε σε δικηγόρους να κάνετε αγωγές γιατί θα βρω μια ενιαία λύση», έφερε μια τροπολογία που αφενός πετσοκόβει, κουρεύει το αναδρομικά κατά 60%, αφετέρου εξαιρεί τους χαμηλοσυνταξιούχους. Και, τέλος, τι γράφει η απόφαση; Ότι με την καταβολή των ποσών, που θα γίνει εντός εξαμήνου, θα παύει οποιαδήποτε άλλη απαίτηση εκτός από εκείνους που έχουν κάνει αγωγή. Σαν να λέει στον κόσμο, «πήγαινε και κάνε αγωγή για δώρα, επιδόματα, επικουρικές, πριν προλάβω να χορηγήσω τα χρήματα». Έχουμε συνεπώς το παράδοξο, ενώ η κυβέρνηση διαφήμιζε την πρωτοβουλία της να πάει σε πιλοτική δίκη για να σταματήσει τα δικαστικά έξοδα των συνταξιούχων, σήμερα η ίδια τους σπρώχνει να μπουν σε περαιτέρω δικαστικά έξοδα.   

-Με ποιο μηχανισμό εξαιρούνται οι χαμηλοσυνταξιούχοι από την καταβολή των αναδρομικών;

Όταν αναφέρεται ότι θα λάβουν μόνο όσοι είχαν τις περικοπές των κύριων συντάξεων (νόμοι 4093 και 4051), εξαιρούνται αυτομάτως γιατί οι περικοπές που αφορούσαν τις κύριες είχαν δύο όρους: ο ν. 4051 προέβλεπε ότι όποιος υπερβαίνει τα 1.300 μεικτά χάνει 12% του ποσού που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ, και ο ν. 4093 (προέβλεπε ότι) όταν το άθροισμα κύριας και επικουρικής υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ μεικτά, περικόπτεται 5% το σύνολο των παροχών πάνω από 1.000 ευρώ, 10% πάνω από 1.500 ευρώ, 20% πάνω από 2.000 ευρώ. Άρα, οι περικοπές των κύριων συντάξεων αφορούσαν εκείνους που είχαν μηνιαίο εισόδημα άνω των 1.000 ευρώ. Άρα, αυτομάτως, εξαιρεί τους χαμηλοσυνταξιούχους, οι οποίοι είχαν να περιμένουν μόνο από δώρα και επιδόματα.

-Αυτό που είπατε ότι η κυβέρνηση δεν είχε θέσει σχετικό ερώτημα στο ΣτΕ για τις επικουρικές, δεν δημιουργεί εκ των πραγμάτων ένα κενό στην απόφαση;

Το δικαστήριο απάντησε στο ερώτημα που του έγινε. Το ΣτΕ δεν εκφέρει γενικές απόψεις και είπε στο συγκεκριμένο ερώτημα που του ετέθη, οι περικοπές του ν. 4093 θεωρούνται παράνομες, ενώ ισχύει η απόφαση του 2015 η οποία αφορούσε και επιδόματα και επικουρικές, και δεν μπορεί εκ των υστέρων να θεραπευθεί. Οι περικοπές του 11μηνου παραμένουν αντισυνταγματικές. Εξάλλου όλο το διάστημα που εκκρεμούσε η πιλοτική δίκη, στα διοικητικά δικαστήρια το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών ζητούσε αναβολή. Και αν η αναβολή δεν αφορούσε το ΕΤΕΑΕΠ, γιατί τότε ζητούσε αναβολές;    

-Υπάρχει δηλαδή νομικό κενό;

Υπάρχει νομικό κενό, αλλά κυρίως υπάρχει πολιτικό κενό. Δεν το λέω ως συνολική κριτική για την κυβέρνηση, μιλώ μόνο για το θέμα αυτό. Η κυβέρνηση ζήτησε την πιλοτική δίκη, μέσω του ΕΦΚΑ και έρχεται και λέει σήμερα, «επειδή δεν μου βγαίνουν δημοσιονομικά τα κουκιά, δίνω μόνο το 40% του συνολικού ποσού που δικαιούνται οι συνταξιούχοι και τους βάζω μια στενή προθεσμία να κάνουν αγωγή». Έχουμε μια «παραπλάνηση» αφού η κυβέρνηση έλεγε ότι θα βρει ενιαία και συνολική λύση, και τελικά εξαιρεί την πλειοψηφία. Υπάρχει μέγιστο ζήτημα, δεν ήμουν από εκείνους που έλεγαν μαξιμαλιστικά να δοθούν όλα αύριο το πρωί, θα προτιμούσα να έδινε η κυβέρνηση λιγότερα χρήματα μέσα στο 2020, αλλά να δεσμευθεί ότι σε βάθος χρόνου θα καταβάλλει το σύνολο των ποσών που δικαιούνται οι συνταξιούχοι. Η κυβέρνηση δείχνει έναν υπερβάλλοντα ζήλο να φανεί ότι δίνει ένα μεγάλο ποσό, αλλά την ίδια στιγμή τι λέει; «Επειδή στα δίνω νωρίτερα, σου δίνω μόνο τα μισά και σε κάποιους δεν δίνω τίποτα». Ελπίζω να διορθωθεί το λάθος, που κατά τη γνώμη μου υπάρχει.

Δ. Μπούρλος: Δύσκολη οικονομική κατάσταση, αλλά οι δικαστικές αποφάσεις θα πρέπει να εκτελούνται

-Είναι ξεκάθαρο κατά την άποψή σας, κύριε Μπούρλο, ότι η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αφορά όχι μόνο κύριες συντάξεις, αλλά και επιδόματα, δώρα και επικουρικές συντάξεις;

Νομικά, η άποψή μου είναι ότι η απόφαση του ΣτΕ που εκδόθηκε στην πιλοτική δίκη της 10ης Ιανουαρίου 2020, αφορά όχι μόνο αναδρομικά και περικοπές των κύριων συντάξεων, αλλά και αναδρομικά και περικοπές των επικουρικών, και τα δώρα και τα επιδόματα που αναλογούν στην περίοδο από τον Ιούνιο του 2015 ως το Μάιο του 2016, που είχαμε το νόμο Κατρούγκαλου. Πρέπει να θυμίσω ότι στην πιλοτική δίκη που διεξήχθη, διάδικος ήταν και το Ενιαίο Επικουρικό, δηλαδή ανέπτυξε απόψεις σε σχέση με τις επικουρικές. Η απόφαση στην ουσία λέει πως ό,τι είπαμε σε σχέση με τις αντισυνταγματικές περικοπές το 2015, ισχύουν μέχρι 13 Μαΐου 2016 –και σε αυτά που κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές περικοπές, περιλαμβάνονταν και τα δώρα και οι επικουρικές συντάξεις.

-Τι θα γίνει από εδώ και πέρα, μετά και τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού;

Αυτοί που έχουν εκκρεμείς αγωγές με διεκδικήσεις για τα αναδρομικά, μπορούν να πάρουν αυτά που θα δώσει η Πολιτεία για αναδρομικά κύριων συντάξεων και από εκεί και πέρα να συνεχίσουν τη διεκδίκηση σε σχέση με τα ποσά που αφορούν τις περικοπές στις επικουρικές και τα δώρα. Οι άλλοι που δεν έχουν εκκρεμείς αγωγές, αν εισπράξουν τα ποσά των κύριων συντάξεων, στην ουσία χάνουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν, σύμφωνα με τη νομοθετική ρύθμιση, και τα επικουρικά και τα δώρα. Κι εκεί είναι ένα θέμα αν δηλαδή κάποιος επιλέξει να μην πάρει τα ποσά της κύριας σύνταξης, προκειμένου να έχει ανοικτό πεδίο διεκδίκησης των επικουρικών και των δώρων.

-Πολύ μεγάλο το δίλημμα για ένα συνταξιούχο…

Είναι μεγάλο το δίλημμα και θα πρέπει να σταθμίσει στην ουσία τι διεκδικεί και γιατί θα ξεκινήσει δικαστικό αγώνα. Υπάρχει μια κατηγορία που αριθμεί πολλούς συνταξιούχους που δεν πρόκειται να πάρει τίποτε από αυτά που θα δοθούν ως αναδρομικά κύριων συντάξεων. Για ποιο λόγο; Γιατί είχαν άθροισμα συντάξεων κάτω από 1.000 ευρώ. Η κατηγορία αυτή που είναι, κατά την εκτίμησή μου, πάνω από 1,2 εκατ. συνταξιούχοι, δεν πρόκειται να πάρει τίποτε. Αυτοί έχουν δυνατότητα διεκδίκησης δεδομένου ότι δεν θα υπάρξει καταβολή που θα τους αποσβένει το δικαίωμα. Βέβαια, η πλειονότητα των συνταξιούχων αυτών διεκδικεί χαμηλά ποσά, ποσά κάτω από τα 1.000 ευρώ και για αυτό θα τεθεί ένα σοβαρό δίλημμα αν θα ξεκινήσουν δικαστικό αγώνα διεκδίκησης ενός τόσο χαμηλού ποσού. Αυτά τα λέμε ενημερώνοντας και όχι προτρέποντας προς άσκηση αγωγών.

-Με βάση τα οικονομικά δεδομένα, ευελπιστείτε ότι υπάρχει περιθώριο να ξαναδεί το ζήτημα η κυβέρνηση;

Η δημοσιονομική διάσταση του θέματος έχει μεγάλη σημασία και δεν μπορούμε να μη λάβουμε υπόψη ότι είμαστε σε μια πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση, η οποία φαίνεται ότι θα συνεχισθεί. Από την άλλη βέβαια, οι αποφάσεις των δικαστηρίων θα πρέπει να εκτελούνται, με συμμόρφωση προς το περιεχόμενο. Ενδεχομένως θα έπρεπε να αναζητηθεί κάποια λύση, η οποία να ικανοποιεί το σύνολο των συνταξιούχων και από την άλλη να δίνει κάποιο περιθώριο με δόσεις ετήσιες, εξαμηνιαίες κ.λ.π., κάποιες «ανάσες» δημοσιονομικές ώστε να υπάρξει ανταπόκριση στο περιεχόμενο της απόφασης του ΣτΕ.