Κ. Στρατής στο Libre: Ο κ. Μητσοτάκης εργαλειοποιεί τον πολιτισμό όταν δεκάδες χιλιάδες καλλιτέχνες μένουν άνεργοι

«Ο πολιτισμός στην καμπάνια “state of mind” της κυβέρνησης έχει την ίδια ακριβώς θέση με αυτήν που είχε στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας. Απουσιάζει παντελώς»: με τα λόγια αυτά ο υφυπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Στρατής (Φεβρουάριος 2018 – Ιούλιος 2019) υπογραμμίζει την παντελή απουσία του πολιτιστικού πλεονεκτήματος της χώρας μας στην εν εξελίξει τουριστική καμπάνια.

Συνέντευξη στον Νίκο Παπαδημητρίου

Αυτό όμως δεν εμποδίζει τον πρωθυπουργό από το να μην χάνει την ευκαιρία «να φωτογραφηθεί με καλλιτέχνες ή σε μνημεία και μουσεία, εργαλειοποιώντας τον πολιτισμό για τη διαμόρφωση της προσωπικής του εικόνας», αναφέρει ο συνομιλητής μας, που κάνει επιπλέον λόγο για «πρωτοφανή απαξίωση της κυβέρνησης για τον πολιτισμό και τους ανθρώπους του μέσα στην πανδημία. Αυτό δείχνει η κατάργηση των μαθημάτων καλλιτεχνικής παιδείας από το ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου», προσθέτει.

Στην κριτική του για τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης του πολιτισμού και όσων εργάζονται σε συναφή επαγγέλματα, ο Κ. Στρατής τονίζει ότι «μόνο στο θέαμα – ακρόαμα οι εκτιμήσεις είναι για 10.000 εργαζόμενους που έμειναν εκτός των 800 ευρώ του Μαρτίου – Απριλίου, φτάνοντας τις 25.000 για τα 534 ευρώ του Μαΐου». Ενώ χαρακτηρίζει «ανεπαρκή» τη χρηματοδότηση των 15 εκατ. που εξήγγειλε το υπουργείο, καθώς «ίσα – ίσα φτάνει για να αναπληρώσει τις περικοπές που είχαν γίνει από την κυβέρνηση στον προϋπολογισμό του πολιτισμού για το 2020 σε σχέση με το 2019».

Και για το κόμμα του, τον ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνει με έμφαση ότι δεν πρέπει ούτε να ποντάρει στην αποτυχία της κυβέρνησης ούτε να επαναπαυθεί ότι οι αριστερές και προοδευτικές ιδέες θα είναι αυτονόητα ευνοημένες από την αποτυχία της πολιτικής της ΝΔ.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του τ. υφυπουργού Πολιτισμού Κώστα Στρατή:

–Ποια η θέση, κύριε υπουργέ, του ελληνικού πολιτισμού, αρχαίου και σύγχρονου, στην καμπάνια προσέλκυσης επισκεπτών από το εξωτερικό, την αποκαλούμενη και ως “state of mind”;

Ο πολιτισμός στην καμπάνια “state of mind” της κυβέρνησης έχει την ίδια ακριβώς θέση με αυτήν που είχε στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας. Απουσιάζει παντελώς. Είναι σοκαριστικό αλλά για την κυβέρνηση η πολιτιστική κληρονομιά, η σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και η κουλτούρα της καθημερινής ζωής δεν αναδεικνύουν την ανθρώπινη διάσταση, τη φιλοξενία και τη μοναδικότητα της χώρας μας, τα οποία υποτίθεται ότι θέλει να προβάλει, δεν συμβάλλουν στη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου και την ανάκαμψη του τουρισμού τα επόμενα χρόνια, στα οποία δήθεν επενδύει.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, ο πρωθυπουργός δεν χάνει την ευκαιρία να φωτογραφηθεί με καλλιτέχνες ή σε μνημεία και μουσεία, εργαλειοποιώντας τον πολιτισμό για τη διαμόρφωση της προσωπικής του εικόνας.

Στο τέλος της ημέρας, όμως, ένας πρωθυπουργός κρίνεται όχι από την εικόνα αλλά από τις πολιτικές που εφαρμόζει η κυβέρνησή του. Και σε αυτό το επίπεδο η πρωθυπουργική εικόνα είναι κενή περιεχομένου. Αυτό δείχνει η απουσία του πολιτισμού όχι μόνο από την τουριστική πολιτική αλλά και ευρύτερα από τις κεντρικές πολιτικές της κυβέρνησης και το όποιο αναπτυξιακό και κοινωνικό μοντέλο έχει για τη χώρα.

Αυτό δείχνει η πρωτοφανής απαξίωση της κυβέρνησης για τον πολιτισμό και τους ανθρώπους του μέσα στην πανδημία. Αυτό δείχνει η κατάργηση των μαθημάτων καλλιτεχνικής παιδείας από το ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου, αντί να ανανεωθούν και να ενδυναμωθούν, διευρύνοντας τα ερεθίσματα, την οπτική και τις δυνατότητες έκφρασης των σημερινών εφήβων, εμπλουτίζοντας την κουλτούρα των αυριανών πολιτών.

–Με καθυστέρηση η κυβέρνηση εξήγγειλε δέσμη μέτρων στήριξης των ανθρώπων του πολιτισμού. Καθώς έχει μεσολαβήσει επαρκής χρόνος, τα μέτρα αυτά αποδείχθηκαν επαρκή; Πώς προιωνίζονται οι επόμενοι μήνες για τους ανθρώπους που «παράγουν» πολιτισμό;

Ο πολιτισμός λόγω της πανδημίας έχει δεχτεί ένα μεγάλο οικονομικό πλήγμα, ανάλογο με αυτό του τουρισμού. Υπήρξε από εκείνους τους τομείς που έκλεισαν πρώτοι και είναι από τους τελευταίους που ανοίγουν. Χιλιάδες καλλιτέχνες, εργαζόμενοι και επιχειρήσεις έμειναν χωρίς κανένα εισόδημα τους προηγούμενους μήνες, ενώ αντιμετωπίζουν μεγάλη αβεβαιότητα για το άμεσο αλλά και το μεσοπρόθεσμο μέλλον.

Με το ξέσπασμα της πανδημίας και την επιβολή των περιοριστικών μέτρων, ο πολιτισμός και οι άνθρωποί του υπήρξαν αόρατοι για την κυβέρνηση ως προς τα μέτρα στήριξης που εξαγγέλθηκαν. Μετά τη θύελλα αντιδράσεων που ξεσηκώθηκε, ξεκίνησε σταδιακά η ανακοίνωση μέτρων με το σταγονόμετρο, που όμως δεν αντιμετωπίζουν τα δύο βασικά προβλήματα που εντοπίστηκαν από την αρχή.

Το ένα πρόβλημα είναι ότι μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών και εργαζομένων συνεχίζουν να είναι αποκλεισμένοι από τα μέτρα στήριξης εξαιτίας των διάφορων προϋποθέσεων που δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν την πλήρη απορρύθμιση του εργασιακού πεδίου και τις ιδιαιτερότητες του χώρου. Μόνο στο θέαμα – ακρόαμα οι εκτιμήσεις είναι για 10.000 εργαζόμενους που έμειναν εκτός των 800 ευρώ του Μαρτίου – Απριλίου, φτάνοντας τις 25.000 για τα 534 ευρώ του Μαΐου.

Το άλλο πρόβλημα είναι η ανεπαρκής χρηματοδότηση των 15 εκατ. που εξήγγειλε το υπουργείο, η οποία ίσα – ίσα φτάνει για να αναπληρώσει τις περικοπές που είχαν γίνει από την κυβέρνηση στον προϋπολογισμό του πολιτισμού για το 2020 σε σχέση με το 2019. Έτσι, το μικρό χρηματοδοτικό πακέτο και η μεγάλη καθυστέρηση της κυβέρνησης έχουν ως αποτέλεσμα να πραγματοποιηθούν ελάχιστες πολιτιστικές εκδηλώσεις μέσα στο καλοκαίρι σε σχέση με τις χιλιάδες που ήταν να γίνουν, ειδικά στη μουσική.

Αυτό, όμως, σημαίνει ότι δεκάδες χιλιάδες καλλιτέχνες και εργαζόμενοι δεν θα έχουν δουλειά για πολλούς μήνες. Άσχημα είναι τα πράγματα και για τους κινηματογράφους που έχουν μεγάλη μείωση στην προσέλευση θεατών, επηρεάζοντας όλη την αλυσίδα παραγωγής – διανομής – προβολής.

Παράλληλα, όπως ευρύτερα ισχύει για τις πληττόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έτσι και αυτές του πολιτισμού δεν έχουν ουσιαστική στήριξη από τα προγράμματα ρευστότητας της κυβέρνησης, αντιμετωπίζοντας το φάσμα της οικονομικής ασφυξίας και της χρεοκοπίας και οι εργαζόμενοί τους αυτό της ανεργίας.

–Κλείνοντας, να ρωτήσω κάτι διαφορετικό; Διατελέσατε υφυπουργός Πολιτισμού στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος βουλευτής του. Στο «σταυροδρόμι» στο οποίο βρίσκεται η αξιωματική αντιπολίτευση σήμερα, ποιες οι προκλήσεις του αύριο; Ο ΣΥΡΙΖΑ του 2015, ή πολύ περισσότερο του 2012, είναι …βαρίδι πια;

Το αντίθετο. Η πορεία ενός μικρού κόμματος της ριζοσπαστικής Αριστεράς που σε λίγα χρόνια βρέθηκε να κυβερνά μέσα στις πιο δύσκολες συνθήκες, για να παραδώσει τη χώρα σε ασύγκριτα καλύτερη κατάσταση από αυτή που παρέλαβε, αποτελεί πολύτιμη κληρονομιά για το μέλλον.

Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να υπάρχει επίγνωση δύο βασικών σημείων. Πρώτον, ότι με την έξοδο από τα μνημόνια έκλεισε ο ιστορικός κύκλος μέσα στον οποίο εγγράφηκε αυτή η πορεία. Δεύτερον, ότι τα αδιαμφισβήτητα επιτεύγματα της εξόδου από τα μνημόνια και της συμφωνίας των Πρεσπών, ιστορικών διαστάσεων και τα δύο, στις εκλογές του 2019 κρίθηκαν ως μη επαρκή από μόνα τους για να πειστεί η πλειοψηφία των πολιτών, χωρίς να υπάρχει ένα συνολικό σχέδιο για την επόμενη μέρα που θα κυριαρχεί στην πολιτική ατζέντα.

Κάποιοι ενδεχομένως ισχυρίζονται ότι με την πανδημία, που επαναφέρει στο προσκήνιο τη βαθιά ύφεση, τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και την ανεργία, διαμορφώνονται οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες για την επιστροφή στην προ του 2015 πολιτική συνθήκη.

Παρόλο που μπορώ να κατανοήσω αυτή την άποψη, δεν την συμμερίζομαι. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει ούτε να ποντάρει στην αποτυχία της κυβέρνησης ούτε να επαναπαυθεί ότι οι αριστερές και προοδευτικές ιδέες θα είναι αυτονόητα ευνοημένες από μια τέτοια αποτυχία. Όπως και να εξελιχθούν τα πράγματα σε αυτό το επίπεδο, χρειάζεται μεγάλη δική μας προσπάθεια για να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος για την πολιτική ηγεμονία.

Αυτό σημαίνει κατ’ αρχάς πρόγραμμα που θα απαντά πειστικά στα μεγάλα ζητήματα της εποχής για την οικονομία, την κοινωνία και τη δημοκρατία, ξεκινώντας από τις αρχές και τις αξίες αλλά και προχωρώντας σε υλοποιήσιμους στόχους και εφαρμόσιμες πολιτικές και μεταρρυθμίσεις που θα μπορούν να κάνουν πράξη το πολιτικό όραμα.

Σημαίνει, όμως, και σημαντική οργανωτική βελτίωση και ταυτόχρονα ενίσχυση του στελεχιακού δυναμικού σε όλα τα επίπεδα, ώστε η μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλεται να αντανακλάται στο καλύτερο δυνατό πολιτικό αποτέλεσμα.

Έτσι, η μεγάλη πρόκληση του αύριο είναι να οικοδομηθεί ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ, που μέσα από τη συνέχεια θα αποτελέσει τομή σε σχέση με τον εαυτό του, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του νέου ιστορικού κύκλου που έχει ανοίξει, αλλά και τομή στα πολιτικά πράγματα του τόπου, με την ανάδειξή του σε δύναμη των μεγάλων αλλαγών που χρειάζονται για την αναμόρφωση της χώρας.