Το σχέδιο “Μάρσαλ” επίδικο της πρόωρης κάλπης; – Γιατί πάγωσαν τα χαμόγελα στο υπουργικό

Γρήγορα πάγωσαν τα χαμόγελα κάποιων υπουργών χθες στην τηλεδιάσκεψη του Υπουργικού Συμβουλίου. Η μέρα ήταν καλή, πολύ καλή για την κυβέρνηση στο άκουσμα των προτάσεων της Κομισιόν και προσφερόταν για ανάλαφρη διάθεση. Όμως…  Μόλις άρχισαν να ακούν τη βαριά ατζέντα του Κυριάκου Μητσοτάκη, το κλίμα άλλαξε αίφνης. «Ευθύνες», «σχέδιο» και κυρίως η δανεική φράση – κλειδί, «δεν θα σκορπίσουμε τα χρήματα στους τέσσερις ανέμους με την ανεμελιά του νεόπλουτου» υποχρέωσαν τους υπουργούς να αφήσουν τους.. πανηγυρισμούς για άλλη μέρα.

Γιατί, όμως, ο πρωθυπουργός δεν εστίασε στη, σημαντική, ανάσα που παίρνει η χώρα, αλλά στις ευθύνες της επόμενης μέρας;

• Έγινε μόνο για επικοινωνιακούς λόγους, στο πλαίσιο του προφίλ που έχει καλλιεργήσει;
• Προτίμησε χαμηλούς τόνους γιατί ξέρει, όπως άλλωστε τον προέτρεψε και ο Αλέξης Τσίπρας χθες από τον Alpha, ότι η διαπραγμάτευση δεν έχει τελειώσει και τα ποσά μπορεί να είναι στο τέλος της ημέρας αρκετά διαφορετικά;
• Ή, μήπως γιατί η βοήθεια θα έρχεται σε δόσεις, ως το 2027, όπως αναφέρουν αξιόπιστες πηγές;

Για όλους αυτούς του λόγους αλλά και για έναν ακόμη. Από συζητήσεις που γίνονται, προκύπτει ότι το δυσθεώρητο πακέτο δεν αλλάζει μόνο τη χώρα (ή, ακριβέστερα, πρέπει να την αλλάξει, ιδίως σε ό,τι αφορά την παραγωγική δομή της), αλλά αλλάζει και το πολιτικό σκηνικό, υποχρεώνοντας κυβέρνηση και αντιπολίτευση σε αναδιάταξη στρατηγικής.

Στην εν εξελίξει συζήτηση, κυρίως τις εβδομάδες που πέρασαν, στο Μέγαρο Μαξίμου, για το εάν ο πρωθυπουργός θα έπρεπε να προσφύγει στις κάλπες πρόωρα, όσοι συνεργάτες του τού πρότειναν να αποφύγει τον… πειρασμό, είχαν ένα βασικό επιχείρημα: με ποιο πολιτικό αφήγημα θα ζητούσε, και πάλι, την ψήφο των πολιτών εν μέσω δύο πρωτοφανών κρίσεων… Και, πράγματι, δεν υπήρχε τέτοιο κατ’ ουσίαν, ως εκ τούτου υπήρχε ο κίνδυνος, η σύλληψη για πρόωρη προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία να γυρίσει μπούμπερανγκ, όπως με ευκρίνεια έχει περιγράψει ο Δημήτρης Μαύρος της MRB, στη συνέντευξη που είχε δώσει στο libre.gr.

Όμως, και για να επιστρέψουμε στα τωρινά, το Κοινοτικό Ταμείο Ανάκαμψης και όλα τα άλλα περιφερειακά προγράμματα δίδουν την ευκαιρία να αλλάξει σε βάθος η χώρα. Όλα μαζί υπολογίζονται σε δύο …ΕΣΠΑ (χθες ο Σκάι ανέβαζε το λογαριασμό στα 60 δισ. –λαμβάνειν ε;). Είναι μια μοναδική ευκαιρία, που όποιος κυβερνήτης την αρπάξει, την πιστώνεται, και όποιος την χάσει, χάνεται και αυτός μαζί.

Με άλλα λόγια, το ευρωπαϊκό «Σχέδιο Μάρσαλ» -που δεν αποκλήθηκε τυχαία έτσι- προσφέρει το λόγο για τον οποίο ο νυν πρωθυπουργός θα μπορούσε, αν ήθελε, να προσφύγει στις κάλπες. Με επίδικο πάνω από την κάλπη, ποιος θέλετε να εφαρμόσει το σχέδιο που θα αλλάξει την Ελλάδα; Με σχέδιο, αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη.

Προηγείται βέβαια να δει κανείς ποιο είναι το ποσό που τελικώς θα δοθεί στη χώρα, πόσες επιδοτήσεις και πόσα δανεικά, και με τι προϋποθέσεις τα τελευταία. Με δεδομένο όμως ότι η διαπραγμάτευση μεταξύ χωρών με διαφορετικά συμφέροντα είναι ήδη σκληρή, επίσης ότι πρέπει να υπάρξει ομοφωνία μεταξύ των κρατών –  μελών, συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούνιο ας μην περιμένουμε.

Η Α. Μέρκελ περιέγραψε εξάλλου τον οδικό χάρτη των επόμενων μηνών λέγοντας ότι το θέμα θα τεθεί επί τάπητος το φθινόπωρο, στα εθνικά κοινοβούλιο αλλά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε «όλα να τεθούν σε λειτουργία την 1^η Ιανουαρίου του 2021».

Που σημαίνει ότι αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θελήσει να μας βάλει στο… δίλημμα, ποιος θα εφαρμόσει το ευρωπαϊκό «Σχέδιο Μάρσαλ», θα πρέπει εκείνη τη στιγμή η χώρα, οι πολίτες της να ελπίζουν. Και για να ελπίζουν πρέπει να είναι οικονομικά ζωντανοί. Και, άρα, η κυβέρνηση, πρέπει, από τώρα και ως το τέλος του έτους, να σαρώσει κάθε πιθανό πόρο (από το «μαξιλάρι», από το Sure κ.α. προγράμματα, πιθανώς και από τον ESM) σε ένα σχέδιο – γέφυρα (όπως ο ίδιος ο πρωθυπουργός το έχει αποκαλέσει) ως τη στιγμή που θα αρχίζει, με αρκετή δόση υπερβολής, να βρέχει ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.  

Πόσο μάλλον που ακούει ήδη το, εύλογο, επιχείρημα του Αλέξη Τσίπρα ότι τώρα δεν έχει κανένα λόγο να κρατάει «κάβα», και τον πιέζει περισσότερο για περισσότερο εμπροσθοβαρές πρόγραμμα.

Στην πραγματικότητα, «τώρα τρέχουμε» ήταν το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τους υπουργούς του, το λόγο δεν τους ανέφερε…

Νίκος Παπαδημητρίου