Το “μυστικό” του φράχτη στον Έβρο- Τι σημαίνουν οι δηλώσεις Μητσοτάκη-Δένδια

Η αποστροφή της συνέντευξης του πρωθυπουργού στο Star και την Μάρα Ζαχαρέα, σχετικά με την κρίση των τελευταίων ημερών στον Έβρο, έχει μεγάλο ενδιαφέρον και εξηγεί ως ένα βαθμό τον χειρισμό που επέλεξε η κυβέρνηση έναντι της Τουρκίας.

«Δεν εκτιμώ ότι συνέβη κάτι στον Έβρο», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός σε μια προσπάθεια να υποβαθμίσει, αρχικά, το θέμα. Όταν όμως η Μάρα Ζαχαρέα τον ρώτησε για το διάβημα του ΥΠΕΞ, απάντησε ότι υπήρξαν στρατεύματα στην περιοχή και ήθελαν να προλάβουν ενδεχόμενο έντασης.

Η απάντηση δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά και αποκαλύπτει αντιφάσεις εάν συνδυάσει κανείς την δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη με όσα είπε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε αρκετές συνεντεύξεις του τις τελευταίες ημέρες (Σκάϊ, Alpha, Καθημερινή), κάτι μάλλον ασύνηθες για τον ίδιο.

O Νίκος Δένδιας υποστήριξε (Καθημερινή) πως το πρώτο ελληνικό διάβημα αφορούσε την απόρριψη του ελληνικού αιτήματος από την τουρκική πλευρά για ενημέρωση σχετικά με την κατασκευή του φράχτη (απορία πρώτη: γιατί να ενημερωθεί η Άγκυρα για την κατασκευή ενός φράχτη επί ελληνικού εδάφους;), και το δεύτερο γιατί “παρατηρήθηκε κινητικότητα στην περιοχή από την πλευρά της Τουρκίας” (απορία δεύτερη: εάν η “κινητικότητα” σημειώθηκε στην πλευρά της Τουρκίας, ποιος ο λόγος μιας δικής μας αντίδρασης σε βαθμό διαβήματος;).

Ο φράχτης, πάντως, φαίνεται πως ήταν το “σημείο τριβής”, αν και είναι προφανές πως εντάσσεται στο πλαίσιο μιας γενικότερης τουρκικής προσπάθειας να αμφισβητήσει περιοχές του Έβρου. Η περιοχή του Πέπλου θεωρείται ένα από τα πιο “ευάλωτα” σημεία της συνοριογραμμής, από το οποίο η Τουρκία επιδιώκει να προωθεί μεταναστευτικές ροές, κάτι που σχεδιάζει να κάνει στο μέλλον, όπως το προανήγγειλε ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Ο πρωθυπουργός περιέγραψε, στη συνέντευξή του, την αλλαγή της ελληνικής τακτικής. Ενώ ο Νίκος Δένδιας, στις πρώτες δηλώσεις του που επικρίθηκαν (ΕΡΑ) είπε πως τα ζητήματα αυτά επιλύονται με συνεννόηση μεταξύ των δύο πλευρών –“χωρίς να υπάρξει έστω και μονόστηλο στις εφημερίδες”, όπως τόνισε χαρακτηριστικά-, παραπέμποντας στις τεχνικές επιτροπές που συνήθως δίνουν τη λύση σε τέτοιες περιπτώσεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέστησε σαφές πως η Ελλάδα θα προχωρήσει μονομερώς στην κατασκευή του φράχτη. Με έναν, ωστόσο, ελιγμό που αξίζει να επισημανθεί.

“Θα το κάνουμε, όπως το κάναμε ήδη στο Βόρειο τμήμα. Έχουμε ενημερώσει την Τουρκία με ρηματική διακοίνωση ότι θα το κάνουμε.
Το κάνουμε, για να σας το εξηγήσω και τεχνικά, λίγο εντός του ελληνικού εδάφους, όπως έγινε ακριβώς και με το φράχτη στις Καστανιές, για να μην υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία για το που μπαίνει ο φράχτης, χωρίς να σημαίνει ότι απεμπολούμε, προσοχή, το έδαφος που μεσολαβεί μεταξύ του φράχτη και της συνοριακής γραμμής. Απλά, για να μπορούμε να κινηθούμε πολύ πιο γρήγορα. Ο φράχτης αυτός θα γίνει”, είπε αναλυτικά ο πρωθυπουργός στην Μάρα Ζαχαρέα.

H δήλωση αυτή, ωστόσο, έρχεται σε αντίφαση με όσα προ ημερών είπε ο υπουργός Εξωτερικών (στον Αλφόνσο Βιτάλη-ΕΡΑ), όταν ρωτήθηκε εάν η Τουρκία αμφισβητεί περιοχές στον Έβρο και εάν η ελληνική πλευρά ετοιμάζεται να υποβάλλει διάβημα προς την Άγκυρα:

“Υπάρχει ένα ζήτημα αμφισβήτησης του ακριβούς ορίου, εξαιτίας και των αλλαγών της κοίτης του ποταμού. Δεν μ’ αρέσει να δημιουργώ εντάσεις ανάμεσα σε δυο χώρες οι οποίες είναι σύμμαχοι. Αυτά τα πράγματα λύνονται χωρίς να γραφεί ούτε μονόστηλο σ’ εφημερίδα. Μπορούν κάλλιστα να γίνουν οι ανάλογες μετρήσεις και, με μια επιτροπή κοινή όλα αυτά τα πράγματα να επιλυθούν. Μιλάμε για λίγες δεκάδες μέτρα”.

Ο υπουργός Εξωτερικών μίλησε, δηλαδή, για την σύσταση κοινής επιτροπής. Κάτι που ανέτρεψε, ουσιαστικά, ο πρωθυπουργός.

Πρακτικά αυτό -σύμφωνα με τις νεότερες δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη- σημαίνει πως ο φράχτης δεν θα κατασκευασθεί ακριβώς πάνω στην συνοριογραμμή που ορίζει τη γραμμή κυριαρχίας, αλλά λίγο πιο πίσω επί του ελληνικού εδάφους. Ο κ. Μητσοτάκης εξήγησε πως αυτό δεν σημαίνει απεμπόληση κυριαρχίας, αποτελεί, όμως, έναν ελιγμό ώστε να αποφευχθεί η ανάγκη σύγκλησης τεχνικών επιτροπών. Η δήλωση του Τούρκου πρέσβη, άλλωστε, που είπε πως το θέμα είναι “τεχνικό”, αν και σχολιάστηκε ως υποχώρηση των Τούρκων, υποκρύπτει την πρόθεση της τουρκικής πλευράς να φέρει το θέμα της κατασκευής του φράχτη σε μια διαπραγμάτευση τεχνικών επιτροπών, όπως έχει συμβεί με άλλα συνοριακά θέματα κατά το παρελθόν.

Με αυτό τον τρόπο οι Τούρκοι σκόπευαν, αφενός να κωλυσιεργήσουν και να καθυστερήσουν την ολοκλήρωση του φράχτη, ώστε τα σύνορα να παραμένουν ευάλωτα σε μεταναστευτικές μετακινήσεις, αφετέρου να αμφισβητήσουν συγκεκριμένες περιοχές.

Η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να μπει το ζήτημα στο τραπέζι των τεχνικών επιτροπών για τους ακριβώς αντίθετους λόγους. Ωστόσο, η υποχώρηση και η κατασκευή του φράχτη σε μια γραμμή παράλληλη με την συνοριογραμμή, αλλά λίγο πιο πίσω απ΄ αυτήν, ενδέχεται να επιτρέψει στην Τουρκία να εγείρει θέμα αμφισβήτησης περιοχών και να επικαλεστεί πως εμμέσως το δέχεται αυτό και η Ελλάδα.

Ωστόσο, το ερώτημα σχετικά με το εάν υπήρξε ή όχι παραβίαση συνόρων παραμένει. Η εξήγηση που δίνει ο υπουργός Εξωτερικών -αλλά και ο πρωθυπουργός- για το σκεπτικό του δευτέρου διαβήματος είναι ασθενής. Διότι οιαδήποτε “κινητικότητα” επί τουρκικου εδάφους δεν θα δικαιολογούσε καμία ελληνική αντίδραση. Διάβημα δικαιολογείται μόνο εάν η Αθήνα έκρινε πως υπάρχει τουλάχιστον απειλή εναντίον της εθνικής κυριαρχίας, ή ακόμα περισσότερο εάν Τούρκοι πολίτες (της γεωγραφικής υπηρεσίας του στρατού) και στρατιώτες πέρασαν την συνοριογραμμή.

Οι δηλώσεις Δένδια:

–Στις 25 Μαΐου 2020, ο Νίκος Δένδιας ανέφερε ότι “η δεύτερη νότα στους Τούρκους έγινε για να σταματήσουν την οποιαδήποτε κινητικότητα στην περιοχή (σ.σ. Μελισσοκομείο), λέγοντας ότι η κατασκευή (σ.σ. του φράχτη) γίνεται επί ελληνικού εδάφους”.

Ο υπουργός απέφυγε να διευκρινίσει τι συγκεκριμένα αφορούσε αυτή η τουρκική “κινητικότητα” και που αναπτυσσόταν. Εντός ή εκτός ελληνικού εδάφους;

–Στις 23 Μαΐου 2020, το γραφείο Τύπου του Ν.Δένδια, απαντώντας στον ΣΥΡΙΖΑ, ανέφερε ότι η ρηματική διακοίνωση που έγινε προς τον πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα ήταν “σχετικά με την πρόσφατη κίνηση περιορισμένου αριθμού Τούρκων πολιτών και στρατιωτικών, οι οποίοι πραγματοποίησαν μετρήσεις στην περιοχή των Φερών”.

–Στις 24 Μαΐου 2020, σε άλλη συνέντευξή του, ο Ν.Δένδιας, αφού εξηγούσε ότι “η Ελλάδα ξεκίνησε προπαρασκευαστικές εργασίες για την κατασκευή, επέκταση, προέκταση του φράχτη στον Έβρο”,πρόσθετε ότι “κατόπιν, παρατηρήθηκε κινητικότητα από τουρκικής πλευράς σε ένα σημείο όπου είχαν γίνει προπαρασκευαστικές εργασίες για την κατασκευή αυτού του φράχτη”.

Εύλογα δημιουργούνται ερωτήματα.