Αγορά εργασίας: Ντόμινο εξελίξεων με απολύσεις και μειώσεις μισθών που φθάνουν έως το… δημόσιο

Μια νέα πραγματικότητα έχουν να αντιμετωπίσουν οι εργαζόμενοι μετά την επαναλειτουργία των επιχειρήσεων οι περισσότερες εκ των οποίων δεν υπάγονται στη νέα λίστα ΚΑΔ για τα μέτρα στήριξης, και άρα είναι απελευθερωμένες από δεσμεύσεις περί των απολύσεων. Τα ακριβή στοιχεία για το πόσοι εργαζόμενοι αναμένεται τελικά να επιστρέψουν κανονικά στις δουλείες του, θα γίνουν γνωστά τις επόμενες μέρες.

Σύμφωνα με τη νέα ΚΥΑ όσες επιχειρήσεις περιέχονται στην νέα λίστα με τους ΚΑΔ μπορούν να παρατείνουν την αναστολή για περισσότερους από το 60% των εργαζομένων που είναι σε αναστολή. Αντίστοιχα μπορούν να ανακαλούν οριστικά μικρότερο ποσοστό από 40% των αναστολών συμβάσεων εργασίας.

Αναλυτικά προβλέπεται πως:

Επαναλειτουργούσες με εντολή δημόσιας αρχής κατά το μήνα Μάιο 2020 καθώς και πληττόμενες επιχειρήσεις – εργοδότες, που ορίζονται βάσει ΚΑΔ από το Υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με το Παράρτημα της ΚΥΑ μπορούν να προβαίνουν σε παράταση αναστολών συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους σε ποσοστό μεγαλύτερο του προβλεπομένου 60%.

Επαναλειτουργούσες με εντολή δημόσιας αρχής κατά το μήνα Μάιο 2020 καθώς και πληττόμενες επιχειρήσεις – εργοδότες, που ορίζονται βάσει ΚΑΔ από το Υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με το παράρτημα της νέας ΚΥΑ, μπορούν να προβαίνουν σε ανάκληση αναστολών συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους σε ποσοστό μικρότερο του προβλεπομένου 40%. Διατηρείται σε ισχύ και για αυτούς που εξαιρούνται η πρόβλεψη για την ελάχιστη διάρκεια 15 ημερών της αναστολής πριν την οριστική ανάκλησή της.

Η λίστα του παραρτήματος είναι:

Τα υπόλοιπα προβλεπόμενα για τον αναλογικό τρόπο αποζημίωσης από το κράτος των μισθωτών που παραμένουν σε παράταση αναστολής όπως και οι άλλες ρήτρες ισχύουν κανονικά.

Δηλαδή:

Οι εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση εργασίας σε επιχειρήσεις- εργοδότες που, είτε πλήττονται σημαντικά και έχουν θέσει σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους, είτε επαναλειτουργούν μετά την άρση της αναστολής λειτουργίας τους με εντολή δημόσιας αρχής, για το μήνα Μάϊο 2020 είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού κατ΄ αναλογία των ημερών παράτασης αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους σύμφωνα με τον ΠΙΝΑΚΑ 1 και 2, με βάση υπολογισμού το ποσό που αντιστοιχεί στις 30 ημέρες και ανέρχεται στα 534 ευρώ. Η αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.

Συμβάσεις εργασίας εργαζομένων που δεν έχουν ήδη τεθεί σε αναστολή μέχρι και την 10.5.2020 (η καταληκτική ημερομηνία υποβολών αναστολής συμβάσεων από τις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στην διαδικασία αναδρομικής τροποποίησης κύριου ενεργού ΚΑΔ) δεν μπορούν πλέον να τεθούν σε αναστολή. Από την ρύθμιση αυτή εξαιρείται ο ΚΑΔ 86.10 που αναφέρεται σε ειχειρήσεις με αντικείμενο τις νοσοκομειακές δραστηριότητες. Οι επιχειρήσεις – εργοδότες που εμπίπτουν σε αυτόν τον ΚΑΔ, μπορούν να υποβάλουν τις αναστολές των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων τους σε χρόνο μεταγενέστερο.

Οι επιχειρήσεις-εργοδότες που κάνουν χρήση της παράτασης αναστολών, και πάντως μέχρι την 31.5.2020, απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.

Οι επιχειρήσεις-εργοδότες που κάνουν χρήση της παράτασης αναστολών, υποχρεούνται, μετά τη λήξη του χρόνου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους, να διατηρήσουν, για χρονικό διάστημα 45 ημερών τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας (συμβάσεις πλήρους ή μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης). Στην έννοια του ιδίου αριθμού θέσεων εργασίας δεν συμπεριλαμβάνονται οι αποχωρούντες οικειοθελώς από την εργασία τους, οι αποχωρούντες λόγω συνταξιοδότησης, καθώς και οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση εργασίας τους λήγει κατά τη διάρκεια του ανωτέρω χρονικού διαστήματος των 45 ημερών.

Συμβάσεις εργασίας εργαζομένων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, που είχαν τεθεί σε αναστολή, δύναται να παραταθεί η αναστολή τους. Μετά το πέρας του διαστήματος παράτασης της αναστολής, η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται.

Οι συμβάσεις εργασίας των εργαζόμενων των οποίων ανακαλείται οριστικά η αναστολή δεν δύναται να τεθούν εκ νέου σε αναστολή

Οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων που επαναλειτουργούν των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε παράταση αναστολής μέχρι και την ημερομηνία της επαναλειτουργίας της επιχείρησης – εργοδότη τους, κατά το μήνα Μάιο, είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού κατ’ αναλογία των ημερών διάρκειας της αναστολής αυτής, με βάση υπολογισμού το ποσό των 534 ευρώ που αντιστοιχεί στις 30 ημέρες.

Οι επιχειρήσεις – εργοδότες που προβαίνουν σε ανάκληση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας μέρους των εργαζομένων τους, κατ’ εφαρμογή των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος (σ.σ. επαναλειτουργούν ή πλήττονται σημαντικά), δύνανται για αυτούς τους εργαζόμενους να κάνουν χρήση των διατάξεων των άρθρων ένατου και δέκατου της από 20/3/2020 ΠΝΠ (σ.σ. νέα εκ περιτροπής – εργασία 2 εβδομάδες το μήνα και ενδο-ομιλική μεταφορά προσωπικού). Για την περίπτωση εφαρμογής του ανωτέρου εδαφίου ως προς το ένατο άρθρο της από 20/3/2020 ΠΝΠ (Α’ 68) και ειδικότερα για τον υπολογισμό του απαιτούμενου 50% του προσωπικού της επιχείρησης λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των εργαζομένων των οποίων ανακλήθηκε η αναστολή των συμβάσεων εργασίας τους.

Καταγγελίες για απολύσεις με το καλημέρα

Οι επιχειρήσεις που ξανανοίγουν και τίθενται σε πλήρη λειτουργία δεν υπάγονται πλέον στο καθεστώς των κυβερνητικών μέτρων στήριξης και, ως εκ τούτου, αποδεσμεύονται και από την «ρήτρα μη απολύσεων».

Σύμφωνα με το tvxs.gr μεγάλη εταιρία που δραστηριοποιείται στην αλυσίδα τροφοδοσίας και στον ευρύτερο χώρο της εστίασης είχε θέσει σε αναστολή σύμβασης περίπου το μισό προσωπικό της. Την Παρασκευή, ένας στους τρεις από όσους βρίσκονταν σε αναστολή ενημερώθηκαν ότι θα επιστρέψουν ως part timers – κοινώς, θα επιστρέψουν με καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας και με τις μισές αποδοχές από εκείνες που έπαιρναν προ Covid.

Οι υπόλοιποι – δηλαδή οι δύο στους τρεις – ενημερώθηκαν απλώς ότι οι συμβάσεις τους διακόπτονται οριστικά δια της μη ανανέωσης, κοινώς απολύονται.

Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ η εν λόγω εταιρία δεν είναι η μόνη και, ατυχώς, δεν είναι η χειρότερη περίπτωση στην βίαιη αναδιάρθρωση της εργασιακής τάξης πραγμάτων. Mε τις απώλειες του τζίρου στο δίμηνο των περιοριστικών μέτρων να υπολογίζονται, σε πρώτο χρόνο, κοντά στα 20 δις, η αγορά ξανανοίγει με όρους ζούγκλας.

Και η άρση του lockdown γίνεται, ουσιαστικά, με «ρήτρα» απολύσεων και μειώσεων μισθών.

Ηδη, από τα μέσα Μαρτίου καταγράφεται, στην πράξη, μείωση μισθών κατά 35% για σχεδόν τους μισούς εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα: Περίπου 1 εκατομμύριο εργαζόμενοι που τέθηκαν σε αναστολή σύμβασης πήραν αποζημίωση 532 ευρώ σε μηνιαία βάση, την ώρα που ο μέσος κατώτατος μισθός προ πανδημίας ήταν, καθαρά, 800 ευρώ.

Η μισθολογική αυτή καθίζηση οδεύει προς παγίωση και τα 532 ευρώ υποδεικνύονται, σύμφωνα με πληροφορίες, ως το πλαφόν ενός νέου «υποκατώτατου» μισθού τον οποίον ζητούν πολλοί επιχειρηματίες και τον στηρίζουν κυβερνητικές εισηγήσεις με το επιχείρημα των «έκτακτων συνθηκών».

Ακόμη, όμως, κι εάν αυτό το σενάριο δεν προχωρήσει, η μείωση μισθών θα παγιωθεί μέσα από την γενικευμένη εφαρμογή του γερμανικού μοντέλου με την εκ περιτροπής εργασία, ήτοι μισές μέρες δουλειάς, μισός μισθός.

Στο μοντέλο αυτό οι απώλειες αποδοχών για τους εργαζόμενους υπολογίζονται κατά μέσο όρο στο 25%, καθώς ο εργοδότης θα καταβάλει τον μισό μισθό και το κράτος θα καλύψει μέρος του απολεσθέντος υπόλοιπου μισού.

Τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι προβλέπουν ότι η κάλυψη αυτή θα κινείται από το 30% έως το 60% του απολεσθέντος εισοδήματος, άρα στην καλύτερη περίπτωση ο εργαζόμενος θα χάσει το 20% των αποδοχών που είχε προ κρίσης και στην χειρότερη οι απώλειές του θα ξεπεράσουν το 30%.

Το σκηνικό γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο εάν προσμετρηθεί η εικόνα και από τον τουρισμό, όπου μία στις τρεις επιχειρήσεις είναι πιθανό να μην ανοίξει καν και τουλάχιστον 250.000 εργαζόμενοι κινδυνεύουν να μείνουν εκτός αγοράς για όλη την σεζόν. Με βάση τις τελευταίες πληροφορίες, προκειμένου να μην επέλθει ολική κατάρρευση η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για όσους επιχειρηματίες του τουρισμού κάνουν προσλήψεις, επιδότηση των part timers με ένα ποσό από 150 έως 200 ευρώ, και σε διατήρηση και ενίσχυση του επιδόματος ανεργίας για όσους μείνουν χωρίς δουλειά.

Και αυτό το μοντέλο όμως προφανώς παγιώνει τη μισθολογική καθίζηση – μια καθίζηση που, όπως δείχνουν τα μέχρι τώρα μηνύματα, φαίνεται να αποτελεί την κυβερνητική επιλογή προκειμένου να περιοριστεί το κύμα των απολύσεων.

Εξίσου προφανώς ωστόσο, πρόκειται και για ένα μοντέλο που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια και σε καθίζηση των δημοσίων εσόδων, είτε μέσω των ασφαλιστικών εισφορών είτε των άμεσων και έμμεσων φόρων. Με δεδομένο, δε, ότι τα φορολογικά έσοδα ήταν ήδη μειωμένα κατά 30% τον Απρίλιο, και ανάλογη πτώση είχε προηγηθεί και τον Μάρτιο, δεν είναι λίγοι εκείνοι – και εντός κυβέρνησης – που θεωρούν ότι ο επόμενος στόχος στη ρουλέτα της μείωσης των μισθών θα είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι.

Πρόκειται για εκδοχή που έχει αφήσει ανοιχτή και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, αποκλείοντας μεν περικοπές στους μισθούς του Δημοσίου για τώρα, αλλά όχι και για το –εγγύς – μέλλον. «Με τα δεδομένα που έχουμε», είχε πει τον περασμένο μήνα ο κ. Σταϊκούρας, «δεν τίθεται ζήτημα μείωσης των αποδοχών στο Δημόσιο. Όμως ουδείς ξέρει πότε θα τελειώσει η κρίση και ποια μέτρα θα απαιτηθούν»…

Με πληροφορίες απο ethnos.gr, tvxs.gr