Πριν και μετά τον Covid- Η Δύση δεν είναι ανίκητη…

Ο Παύλος Πολάκης έγραψε σε ένα άρθρο του στο Documento –και το δανείζομαι– πως ο ιστορικός του μέλλοντος θα χωρίσει την σύγχρονη εποχή μας στην περίοδο Π.Κ (προ κοροναϊού) και Μ.Κ (μετά κοροναϊό). Αλήθεια; Υπερβολή; Θα το διαπιστώσουμε.

του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Εκείνο που είναι, ωστόσο, αδιαμφισβήτητο είναι πως η πανδημία έχει προκαλέσει ήδη την κατάρρευση αντιλήψεων, συμπεριφορών και στερεοτύπων.

–Θα περίμενε κανείς να μπει λουκέτο στην εκκλησία της ενορίας του;

–Θα περίμενε κανείς οι εύποροι των …Βορείων προαστίων (σε κάθε πρωτεύουσα της Δύσης) να παρακαλούν για μια κλίνη σε ΜΕΘ του ΕΣΥ για τον νοσούντα ηλικιωμένο συγγενή τους και να στρέφονται στους κατάκοπους γιατρούς του δημοσίου συστήματος, αγνοώντας τους καλοπληρωμένους συναδέλφους τους των πολυτελών ιδιωτικών ιατρικών κέντρων;

-Θα περίμενε κανείς η πεμπτουσία της ενωμένης Ευρώπης και ο ορισμός της παγκοσμιοποίησης για την ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων να τίθεται σε αναστολή; Να κλείνουν σύνορα, να βγαίνει ο στρατός στους δρόμους, να μπαίνουν χώρες ολόκληρες σε καραντίνα, να απαγορεύονται οι συναθροίσεις, να διακόπτονται κάθε είδους συγκοινωνίες;

–Θα περίμενε κανείς να ακούσει από πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η Ευρώπη γίνεται περίκλειστο φρούριο και να αναβιώνουν βίαια η έννοια του “εθνικού κράτους” και η εσωστρέφεια του “εγώ” έναντι του “εμείς”;

Πριν καλά καλά σκοτώσει πάρα πολλούς, ο Covid 19 έχει προκαλέσει μεταστατικές νεοπλασίες στον τρόπο ζωής των δυτικών κοινωνιών, έχει διαλύσει τον κοινωνικό ιστό, κατατρώει την παγκόσμια οικονομία και έχει καταστρέψει την έπαρση της ανίκητης Δύσης και του ανυπέρβλητου πολιτισμού της.

Ο νεοφιλελεύθερος Εμανουέλ Μακρόν προέβη σε ένα εντυπωσιακό διάγγελμα ομολογίας της αποτυχίας της ίδιας της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής αρχιτεκτονικής του δυτικού πολιτισμού και του ίδιου του καπιταλισμού. Δεν αλλαξοπίστησε αίφνης. Ούτε αυτή η “απολογία” θα οδηγήσει το χρηματοπιστωτικό και πολιτικό ιερατείο των δυτικών πρωτευουσών σε ανατροπή των πάντων. Έβαλε, όμως, στον δυτικό ιστό το μικρόβιο της μεγάλης ιστορικής αμφιβολίας.

Από τον SARS και τον MERS μέχρι τον Covid 19, η τελευταία δεκαετία απέδειξε πόσο ευάλωτο είναι το μοντέλο ζωής των σύγχρονων κοινωνιών.

Η χρονική απόσταση είναι πολύ μικρή. Δεν είναι τα 100 χρόνια από την “μεγάλη -ή ισπανική- γρίπη” του 1918-20. Είναι μόλις λίγα χρόνια και αυτό επιβεβαιώνει τους φόβους εκείνους που υποστηρίζουν πως οι πανδημίες έρχονται να προστεθούν ως αιτίες παγκόσμιας αστάθειας δίπλα στην φτώχεια, την λειψυδρία, την κλιματική αλλαγή με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, την μετανάστευση και το προσφυγικό.

Ο Covid 19 θα καταπολεμηθεί πιθανότατα σε μερικούς μήνες αν και θα έχει αφήσει πίσω του χιλιάδες νεκρούς. Εκείνο, όμως, που θα εγκατασταθεί στο συλλογικό υποσυνείδητο είναι η ευαλωτότητα του οικοδομήματος θεσμών, οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας, συστημάτων διοίκησης και πολιτικής με το οποίο μάθαμε να ζούμε.

Η Δύση δεν είναι ανίκητη, η ζωή μας δεν είναι εξασφαλισμένη, το προσδόκιμο επιβίωσης είναι ένας τεχνητός, εν τέλει, όρος, η ευμάρεια και η ασφάλεια δεν είναι έννοιες αδιάτρητες.

Εν ολίγοις, η παγκόσμια συζήτηση θα επικεντρωθεί προσεχώς μεταξύ της καθυστερημένης και δειλής απολογίας του Μακρόν –σε αναζήτηση του “δια ταύτα” και της αντίδρασης– και του κυνικού και “δολοφονικού” ενστίκτου του Μπόρις Τζόνσον. Κοινωνία ή αγέλη;

Αισιοδοξία; Ελάχιστη…